Πρέσπες

Νομός
Οι Πρέσπες περιτριγυρισμένες από ψηλά βουνά ανακηρύχθηκαν σε εθνικό πάρκο, και μάλιστα το πιο μεγάλο της Ελλάδας με 250 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με παραλίες, σπάνια δάση κέδρων, ιουνίπερων και βελανιδιών, με τη μεγαλύτερη αποικία στον κόσμο Δαλματικών πελεκάνων. Ο Δήμος Πρεσπών περιλαμβάνει τα χωριά: Άγιος Αχίλλειος, Άγιος Γερμανός, Ανταρτικό, Βροντερό, Καλλιθέα, Καρυές, Λαιμός, Λευκώνας, Μικρολίμνη, Πισοδέρι, Πράσινο, Πλατύ, Ψαράδες και τους οικισμούς Οξυάς, Πύλης, Τριγώνου και Μηλεώνας. Βρίσκονται στο βορειοδυτικό τμήμα της Μακεδονίας, βορειοδυτικά της Φλώρινας, σε υψόμετρο 850 μ. και μοιάζουν με οροπέδιο σχήματος λεκάνης. Η περιοχή των Πρεσπών κηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1974. Το όνομα Πρέσπα προέρχεται από μία παλαιά πόλη της Μακεδονίας που βρισκόταν κοντά στην ομώνυμη μεγάλη λίμνη στο μέρος όπου βρίσκεται σήμερα η γιουγκοσλαβική πόλη Ρέσνα.

Γεύσεις, Αγορές
Εκτός από κυπρίνους οι Πρέσπες έχουν έντεκα διαφορετικά είδη ψαριών της λίμνης. Επιπλέον, είναι η πρωτεύουσα παραγωγής φασολιών στην Ελλάδα, όπως θα παρατηρήσετε πριν φτάσετε καν στις λίμνες. Σε όλες ψαροταβέρνες και ταβέρνες θα βρείτε ψάρια από τις λίμνες, ντόπια κρέατα και παραδοσιακά εδέσματα της περιοχής. Σίγουρα θα γευτείτε γριβάδι (ψητό κυπρίνο), φιλέτο ψητής πέστροφας είτε τηγανιτά τσιρόνια, συχνά καρυκευμένα διακριτικά με κόκκους κόκκινης πιπεριάς, το γνωστό στα πιάτα του βορά μπούκοβο. Επίσης έναν πικάντικο πουρέ με κόκκινες πιπεριές Φλωρίνης, ντομάτες, σκόρδο και μπούκοβο, στο οποίο θα μπορούσε κανείς εύκολα να εθιστεί. Το βαρελίσιο κρασί στην περιοχή είναι ένα ελαφρύ κόκκινο από το Αμύνταιο. Μη χάσετε τις πίτες με πράσο, τυρί και χόρτα, λουκάνικα και ψητά κρέατα. Ο Γυναικείος Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Αγίου Γερμανού διαθέτει εστιατόριο που μπορείτε να απολαύσετε παραδοσιακά φαγητά, όπως τσουκνιδόπιτα, πρασόπιτα, τραχανά, κρεατόσουπα και μπορείτε να αγοράσετε σπιτικές μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού, ζυμαρικά κ.λπ., όλα χωρίς συντηρητικά. Επίσης στον Άγιο Αχίλλειο, πριν την πεζογέφυρα θα συναντήσετε πλανόδιους παραγωγούς τοπικών προϊόντων που πουλούν φασόλια, μέλι, τσάι, μπούκοβο και διαφορετικά είδη τουρσί. Επίσης στην περιοχή θα βρείτε φασόλια ελέφαντας, μαύρα, κόκκινα, και φασόλια για σούπα και γλυκό από φασόλια (κομπόστα).

Απόσταση
Οι λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα απέχουν 47 χλμ. από τη Φλώρινα και 50 χλμ. από την Καστοριά και βρίσκονται στα σύνορα Ελλάδας, Αλβανίας και πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Η Φλώρινα απέχει από την Αθήνα, 580 χλμ.
Η Φλώρινα απέχει από τη Θεσσαλονίκη, 159 χλμ.
Η Φλώρινα απέχει από τη Σπάρτη, 751 χλμ.
Η Φλώρινα απέχει από τα Ιωάννινα, 271 χλμ.
Η Φλώρινα απέχει από τα Τρίκαλα, 227 χλμ.
Η Φλώρινα απέχει από την Αλεξανδρούπολη, 497 χλμ.

Η Περιοχή
Οι Πρέσπες αποτελούν έναν επίγειο παράδεισο, μια ξεχωριστή ομορφιά με τεράστια βιολογική αξία. Η βιοποικιλότητα της περιοχής είναι ιδιαίτερα υψηλή, έχουν καταγραφεί περίπου 1500 είδη φυτών, 11 είδη αμφιβίων, 22 είδη ερπετών, 17 είδη ψαριών και 250 είδη πουλιών. Η παρουσία της Μικρής και της Μεγάλης Πρέσπας γνωστές ως Βρυγηίδες λίμνες, μαζί με τις λίμνες Μαλίκη και Οχρίδα που βρίσκονταν παλιότερα σε τοποθεσία 80 μέτρων από τη σημερινή, προσδιορίζουν το μορφολογικό χαρακτήρα της περιοχής. Στο ανατολικό τμήμα του υψώνεται περμετρικά το Περιστέρι ή Βαρνούς του οποίου ο κύριος όγκος βρίσκεται σε γιουγκοσλαβικό έδαφος, στο ελληνικό έδαφος βρίσκεται η κορυφή Καλό Νερό (2156 μ.). Στο νότιο τμήμα, το ορεινό συγκρότημα Τρικλαρίου (1756 μ.), που απολήγει στη μικρή Πρέσπα, και στα δυτικά ο ορεινός όγκος Βροντερού(1456 μ.), και Ντέβα (1373 μ.) διεισδύει ανάμεσα στις δυο λίμνες. Τις δυο λίμνες χωρίζει μία λωρίδα γης με μήκος 5 χλμ. και φάρδος που κυμαίνεται από 8 μ. έως 1.000 μ. Σε αυτήν υπάρχει ασφαλτοστρωμένος δρόμος. Το χειμώνα η λίμνη παγώνει και μπορεί κανείς να την περπατήσει αν και είναι κάπως επικίνδυνο αν δεν έχεις παρέα κάποιον ντόπιο που ξέρει τα περάσματα. Η λίμνη περιτριγυρίζεται από βουνά με καταπράσινα αλπικά λιβάδια. Στην Ελλάδα ανήκουν τα 44 τετρ. χιλιόμετρα της Μικρής και τα 37 τετρ. χιλιόμετρα της Μεγάλης Πρέσπας. Το νερό κυλά από τη Μικρή προς τη Μεγάλη Πρέσπα. Η περιήγηση ξεκινάει από τη Μεγάλη Πρέσπα, από τους Ψαράδες, το μικρό χωριό που βρίσκεται κυριολεκτικά μέσα της.
Ψαράδες
Οι μακρόστενες βάρκες είναι το καλύτερο μέσον για να δείτε από κοντά τους θησαυρούς της λίμνης. Εντύπωση προκαλούν οι ελεύθερες αγελάδες οι οποίες βόσκουν ανενόχλητες μπροστά από τη λίμνη. Οι αγελάδες είναι είδος προστατευόμενο και έχουν όλες ταυτότητα στο αυτί. Στην Κούλα, όπου μια διώρυγα ενώνει τη Μικρή με τη Μεγάλη Πρέσπα θα δείτε τους απόκρημνους βράχους που κατέρχονται στις όχθες όπου υπάρχουν ναΐσκοι και ασκητήρια και στη λεία επιφάνειά των οποίων θα δείτε πολλές ζωγραφισμένες βυζαντινές εικόνες. Το ασκηταριό της Μεταμόρφωσης είναι το κοντινότερο σωζόμενο στην κοινότητα Ψαράδων. Στις σημαντικότερες βραχογραφίες συγκαταλέγεται και η εικόνα της Παναγίας Δεξιοκρατούσας και της Παναγίας Βλαχερνίτισσας η οποία βρίσκεται στα βράχια της νοτιοδυτικής όχθης της Μεγάλης Πρέσπας. Στην τοποθεσία Άγιος Πέτρος, ο βαρκάρης θα σταματήσει τη βαρκάδα του για να θαυμάσετε από κοντά το εκκλησάκι της Παναγίας Ελεούσας το οποίο χρονολογείται από το 1373. Βρίσκεται κρυμμένο μέσα σε μια σπηλιά.
Άγιος Γερμανός
Ο Άγιος Γερμανός βρίσκεται βορειοανατολικά της Μικρής Πρέσπας και είναι το μεγαλύτερο χωριό. Δείτε το ναό του Αγίου Γερμανού στην πλατεία του χωριού, αφιερωμένος στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Άγιο Γερμανό που σύμφωνα με την παράδοση θάφτηκε στο ναό. Ο ναός είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο που κατασκευάστηκε λίγα χρόνια πριν το 1006 μ.Χ. Διασώζονται τμήματα τοιχογραφιών του 11ου και 12ου αιώνα μ.Χ. Καλό θα είναι να επισκεφτείτε το Κέντρο Πληροφόρησης και να ενημερωθείτε για το βιότοπο. Το κέντρο βρίσκεται 400 μέτρα μετά τον Άγιο Γερμανό στα δεξιά σας. Στο κέντρο παρουσιάζεται μόνιμη έκθεση φωτογραφίας και παραδοσιακών προϊόντων επίσης πωλούνται χάρτες και βιβλία.
Άγιος Αχίλλειος
Δείτε το νοσοκομείο πουλιών και τα χαλάσματα της Βασιλικής του Αγίου Αχιλλείου. Πρόκειται για μια τρίκλιτη ξυλόστεγη Βασιλική η οποία χρονολογείται από τις αρχές του 10ου αιώνα ένα από τα σημαντικότερα μνημεία που δημιούργησε ο Σαμουήλ. Επίσης μπορείτε να επισκεφτείτε τα ερείπια του ναού των Αγίων Αποστόλων, μια τρίκλιτη βασιλική στη δυτική όχθη του νησιού από τον 11ο-12ο αιώνα. Ο μονόχωρος ξυλόστεγος ναός του Αγίου Γεωργίου χρησιμοποιείται ως κοιμητηριακός χώρος των κατοίκων του νησιού και διαθέτει τοιχογραφίες του 15ου αιώνα μ.Χ. Στον ιερό ναό της Παναγιάς Πορφύρας θα δείτε μοναδικής ομορφιάς τοιχογραφίες. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στα νοτιοδυτικά χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Στο νότιο άκρο υψώνεται το μοναστήρι της Παναγίας Πορφύρας του 16ου αιώνα. Ανοίξτε και μπείτε ελεύθερα, προσέξτε επίσης καθώς στην περιοχή κυκλοφορούν πολλές ελεύθερες αγελάδες.

Υγεία
Νοσοκομείο Φλώρινας, 23850-22555
Αγροτικό Ιατρείο Λαιμού, 23850-51230
Αγροτικό Ιατρείο Πύλης, 23850-46285
Κέντρο Υγείας Αμύνταιου, 23860-23784

Σιδηροδρομική σύνδεση
ΟΣΕ Φλώρινας, 23850-22404
ΟΣΕ Αμυνταίου, 23860-22226
ΟΣΕ Αθηνών, 210-5297777 (από Έδεσσα ή Πλατύ)
ΟΣΕ Θεσσαλονίκης, 2310-595418

Οδική σύνδεση
ΚΤΕΛ Φλώρινας, 23850-28350
ΚΤΕΛ Αμυνταίου, 23860- 22219
ΚΤΕΛ Αθηνών, 210-5130427
ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης, 2310-522161

Χρήσιμα Τηλέφωνα
Δήμος Πρεσπών, 23850-51471
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Φλώρινας, 23850-46090-1
Αστυνομία Αγίου Γερμανού, 23850-51203
Ταξί Αγίου Γερμανού, 23850-51207
Αστυνομία Φλώρινα, 23850-22222
ΕΟΤ Νίκης (Φλώρινα), 23850-92203
Αναπτυξιακή Φλώρινας (ΑΝ.ΦΛΩ.), 23850-45745
Αμιγής Δημοτική Επιχείρηση Ξινό Νερό Βιομηχανική και Εμπορική Δ. Αμυνταίου, 23860-81444
Εθνογραφικό Ινστιτούτο της Νότιας Ευρώπης Δ. Φλώρινας, 23850-28400
Αναπτυξιακή Φλώρινας (ΑΝ.ΦΛΩ.), 23850-45745
Σύλλογος Χιονοδρομίας-Ορειβασίας Φλώρινας, 23850-29939
Σύλλογος Ελλήνων Ορειβασίας Φλώρινας, 23850-23377
Φυσιολατρικός Ορειβατικός Όμιλος Φλώρινας, 23850-26567
Συνοδοί Βουνού Φλώρινας, τηλ. 23850-23318
Σύλλογος Χιονοδρομίας & Ορειβασίας Φλώρινας, 23850-29939

Αθλητισμός
Στη συμβολή των οροσειρών του Βαρνούντα και του Βέρνου, 19 χλμ από τη Φλώρινα και σε υψόμετρο 1600- 1900 μ. σχηματίζεται η διάβαση Βίγλας - Πισοδερίου. Εκεί μέσα σ’ ένα υπέροχο δάσος από οξιές βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του χιονοδρομικού κέντρου Βίγλας Τόττης με 10 πιστές ολυμπιακών προδιαγραφών ώστε να μπορούν να εξυπηρετήσουν όλες τις κατηγόριες των skier αλλά και των snowboarder. Στο χιονοδρομικό κέντρο υπάρχουν 5 αναβατήρες, 3 συρόμενοι και 2 εναέριοι. Εναλλακτικά στην περιοχή μπορείτε να κολυμπήσετε, να κάνετε βαρκάδα, να περπατήσετε ή και να πάτε μία εκδρομή μέχρι το όρος Βίτσι (35 χλμ. από τις Πρέσπες).

Παραλίες
Θα κολυμπήσετε στη Μεγάλη Πρέσπα από την αμμώδη λωρίδα που χωρίζει τις δύο λίμνες.

Διαμονή Ξενοδοχεία
Στους Ψαράδες μπορείτε να διανυκτερεύσετε. Υπάρχουν μερικοί αξιόλογοι ξενώνες και οι οικοδεσπότες είναι πολύ φιλικοί. Οι τιμές των δωματίων κυμαίνονται στα 30 – 40 €. Ο Γυναικείος Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Αγίου Γερμανού διαθέτει ως ξενώνες τέσσερα παραδοσιακά αποκατεστημένα κτίρια.. Ρωτήστε στο Δήμο ή την Αστυνομία ή δείτε στο Internet: Hotels www.clickhere.gr/hotels-greece/location_gr.asp?HOTELS=PRESPES

Έθιμα – Εκδηλώσεις
Άγιος Αχίλλειος, στα χαλάσματα του ναού πραγματοποιούνται κάθε χρόνο το τρίτο δεκαήμερο του Αυγούστου τα Πρέσπια, μια σειρά από πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι οποίες ξεκίνησαν το 1990 και απέκτησαν γρήγορα μεγάλη φήμη και πανελλήνια καταξίωση.
Πανηγύρι στο Πλατύ στις 6 Αυγούστου εορτή της Μεταμόρφωσης, επίσης εορτασμός τον Δεκαπενταύγουστο στους Ψαράδες και πανηγύρι του Αγίου Γερμανού στο ομώνυμο χωριό

Internet
Οι γιορτές των Πρεσπών, www.aegean.gr/culturaltec/prespes/prschronicle.htm
Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, dide.flo.sch.gr/Periball_Ekp/PE03.html
Πληροφορίες, www.prespa.com.gr/Greek/Prespa.htm
Αγιος Αχίλλειος, www.culture.gr/2/21/212/21211n/g212kn08.html ΄
Γενική παρουσίαση, www.e-city.gr/florina/home/view/1301.php
Γενική παρουσίαση, www.geocities.com/Pipeline/Shore/9765/Prespes/Prespes.html
Τουρισμός στην περιοχή, www.touristorama.com/Prespes.html
Πολιτισμός, www.aegean.gr/culturaltec/prespes
Χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας, www.vigla-ski.gr

Αυτό το κείμενό μου δημοσιεύτηκε στο ταξιδιωτικό έντυπο ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ - Εφημερίδα Ημερησία, τ. 53 2004-2005

Δεν υπάρχουν σχόλια: