Κέα (Τζιά)

Νομός
Η Κέα είναι ένα από τα μεγαλύτερα Κυκλαδονήσια, βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά του συμπλέγματος, μπροστά στο θαλάσσιο ρεύμα του Κάβο Ντόρο, ανάμεσα στην Εύβοια και την Κύθνο και σχεδόν απέναντι από την Αττική. Έχει έκταση 131 τ. χλμ. και πληθυσμό περίπου 1.700 κατοίκους. Πρωτεύουσα είναι η Χώρα ή Ιουλίδα και από τις σημαντικότερες πόλεις της είναι το Βουρκάρι, η Κορησσία, ο Κούντουρος, ο Οτζιάς και οι Ποίσσες. Η Κέα είναι ένα χαμηλό νησί και η ψηλότερη κορυφή είναι ο Προφήτης Ηλίας με ύψος 568 μ. Οι ακτές της σχηματίζουν πολλούς όρμους και ακρωτήρια. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία και καλλιεργούν κυρίως αμπέλια. Επίσης αναπτυγμένη είναι η μελισσοκομία. Το υπέδαφος του νησιού έχει μεταλλεύματα όμοια με της Λαυρεωτικής, αλλά σε μικρότερες ποσότητες. Στο βορειοδυτικό μέρος, μεταξύ των ορεινών όγκων, είναι ο κόλπος του Αγίου Νικολάου, ένα από τα πιο ασφαλή φυσικά λιμάνια στη Μεσόγειο.

Φαγητό
Εκτός από τα φρέσκα ψάρια που θα βρείτε σε όλο το νησί της Κέας, αξίζει να δοκιμάσετε τη σπεσιαλιτέ πασπαλά, δηλαδή κομματάκια χοιρινό κρέας μαγειρεμένο με αυγά και ντομάτα. Το μέλι της Κέας φημίζεται για την ποιότητά του όπως και το κρέας των ζώων και τα γαλακτοκομικά της φημίζονται για τη νοστιμιά τους. Στις λίγες αλλά γραφικές ταβέρνες του νησιού, στο Βουρκάρι, την Κορησσία, τη Χώρα και την Οτζιά, δοκιμάστε τα τυριά, την κοπανιστή, διάφορα πιάτα με ψάρι, τη μελόπιτα, το παστέλι. Επίσης γευτείτε ψητή ρέγκα με συνοδεία τοπικό μαύρο κρασί. Δοκιμάστε επίσης αμύγδαλα, παστέλια, μέλι και ντόπιες κουλούρες κριθαρένιες. Το σύνολο συνοδεύει άριστα το ντόπιο μαύρο κρασί.

Απόσταση
Η Κέα απέχει από την Αθήνα 55 χλμ. (έως το Λαύριο) και κατόπιν ακτοπλοϊκός (1,5 ώρα περίπου).
Η Χώρα ή Ιουλίς, απέχει από την Κορησσία (λιμάνι), 5,5 χλμ.

Η Περιοχή
Γαλήνιες και μυστηριώδεις παραλίες, πλούσιοι αρχαιολογικοί χώροι, μοναστήρια και γραφικοί οικισμοί, καθώς και καταπράσινες πεδιάδες, γεμάτες ελιές, βελανιδιές και αμυγδαλιές. Η πρωτεύουσα, η Χώρα ή Ιουλίς βρίσκεται στο βόρειο μέρος του νησιού. Το λιμάνι είναι βορειοδυτικά της Χώρας και ονομάζεται Κορησσία ή Λιβάδι. Στην ίδια αυτή περιοχή του λιμανιού ανακαλύφθηκε ο φημισμένος Κούρος της Κέας, που εκτίθεται στον Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Σήμερα η Κέα αριθμεί περίπου 1800 κατοίκους και αποτελεί αναπτυσσόμενο νησί με πολλές δυνατότητες, αλλά μέτρια τουριστική υποδομή. Αυτό ακριβώς έχει συμβάλλει στο να διατηρήσει αναλλοίωτη τη φυσιογνωμία της και να αποτελεί ένα μέρος που διαπνέεται από παράξενη αίσθηση ζωντανής ηρεμίας. Στην Κέα βρίσκεις ακόμη και σήμερα, πανέμορφες, παρθένες αμμουδερές παραλίες, όπου φτάνεις με βάρκα ή με τα πόδια σου, αν βαστάνε τα κότσια σου. Τα καλντερίμια στα χωριά της δεν έγιναν αμαξιτοί δρόμοι και τα σπίτια κρατάνε αμόλυντη την παραδοσιακή αρχιτεκτονική τους, φυλαγμένα από τα κακώς κείμενα της χωρίς μέτρο τουριστικής ανάπτυξης. Η Τζια είναι, ακόμα, ένας ήρεμος τόπος με καλντερίμια για τους περιπατητές, λόφους και πράσινες κοιλάδες, δύσβατες χαράδρες, με εντυπωσιακά περάσματα. Η Χώρα της Κέας είναι από τις ομορφότερες των Κυκλάδων, έχοντας διατηρήσει την παραδοσιακή αρχιτεκτονικής της και τα στενά λιθόστρωτα σοκάκια της. Στην πλαγιά του λόφου δεσπόζουν δεκάδες μικρά κατάλευκα σπίτια, μέχρι τη συνοικία Κάστρο. Σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής, μόλις βγαίνεις στο ξέφωτο, βλέπεις τη θέα του Αιγαίου, που σου κόβει την ανάσα. Στην περιοχή έχει κτιστεί, στα χρόνια του Μεσαίωνα, κάστρο, στα ερείπια της Αρχαίας Ακρόπολης της Ιουλίδας. Το υλικό από τους ναούς της Αρχαίας Ακρόπολης, με το οποίο κτίστηκαν τμήματα του κάστρου βρίσκεται και στους τοίχους πολλών παλιών σπιτιών της Χώρας. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας εκτίθενται ευρήματα (γλυπτά, κεραμική κλπ.) από τις ανασκαμμένες θέσεις του νησιού. Επισκεφτείτε το και θαυμάστε τις προϊστορικές κόρες και το ακέφαλο άγαλμα της Νίκης. Στα ΒΑ της Χώρας (1,5 χλμ περίπου) βρίσκεται ο Λέοντας της Κέας ή Λιόντας, όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι. Πρόκειται για ένα επιβλητικό ογκώδες γλυπτό, σκαλισμένο σε σχιστολιθικό πέτρωμα, που χρονολογείται στα Αρχαϊκά Χρόνια.
Το Βουρκάρι είναι ένα μικρό απάνεμο ψαροχώρι βόρεια της Κορησσιάς. Αν πάρετε τα σύνεργα της κατάδυσης και δείξετε λίγο τολμηροί, θα μπορέσετε να δείτε στο βυθό ανοιχτά της χερσονήσου της Αγίας Ειρήνης, στα βόρεια του χωριού, τα ερείπια οικισμού, που χρονολογείται από την εποχή του Χαλκού και ήκμασε και στα κλασικά χρόνια και καταστράφηκε από σεισμό. Στην άκρη του λιμανιού του Βουρκαριού, πάνω σε ένα πέτρινο λευκό χτίσμα αγναντεύοντας το Αιγαίο βρίσκετε ένας ιστορικός φάρος. Κατασκευάστηκε το 1831 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων και το ύψος του πύργου του είναι 8 μέτρα και εστιακό ύψος 32 μέτρα.Κολλητά με τον φάρο βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για έναν από τους δύο πρώτους φάρους του Ελληνικού Φαρικού δικτύου. Σύμφωνα με την μυθολογία, στην Κέα είχαν την κατοικία τους οι Νύμφες. Ζούσαν μέσα στα δάση της, κοντά στις πηγές και είχαν συνδεθεί με το υγρό στοιχείο. Σε όλο το νησί υπάρχουν πέρδικες. Και εδώ δυστυχώς εφαρμόζεται το καταστροφικό μέτρο της περιοδικής απαγόρευσης του κυνηγίου της πέρδικας, με τα γνωστά αποτελέσματα. Τον πρώτο χρόνο που επιτρέπεται μαζεύονται χιλιάδες κυνηγοί, λόγω τις κοντινής απόστασης με την Αθήνα, και αποδεκατίζουν στην κυριολεξία τα πουλιά! Εν συνεχεία, απαγορεύεται πάλι για λίγα χρόνια και επανάληψη των προβλημάτων.

Υγεία
Αγροτικό Ιατρείο στη Χώρα, 22880-22200.

Ακτοπλοϊκή σύνδεση
Από το Λαύριο για την Κορησσία εκτελούνται δρομολόγια με φεριμπότ όλο το χρόνο. Η απόσταση καλύπτεται σε διάρκεια 1 ώρας και 30 λεπτών περίπου. Από την Αθήνα μπορείτε να φτάσετε στο Λαύριο και με λεωφορεία του ΚΤΕΛ (απόσταση 55 χλμ.).
ΚΤΕΛ Αθηνών, 210-8230179 (Πλατεία Αιγύπτου)
Πρακτορείο Φεριμπότ Λαυρίου, 22920-26777
Πρακτορείο Φεριμπότ Κέας, 22880-21313
Λιμεναρχείο Λαυρίου, 22920-25249

Χρήσιμα Τηλέφωνα
Δήμος Κέας, 22880-22221
Αστυνομία Κορησσία, 22880-21100
Λιμεναρχείο Κορησσία, 22880-21344
ΟΤΕ Χώρα, 22880-22399
ΕΛΤΑ Χώρα, 22880-22325
Αρχαιολογικό Μουσείο, 22880-22079

Παραλίες
Εννοείται ότι στην Κέα θα χαρείτε τη θάλασσα. Οι Πήσσες, όρμος που βλέπει προς την δύση, διαθέτει την καλύτερη παραλία του νησιού, με καθαρά νερά ψιλή άμμο και λίγο πράσινο. Υπάρχουν επίσης και αρκετές ερημικές παραλίες, όπως τα Ξύλα, 2 χλμ. μακριά από το λιμάνι της Κορρησίας, το Γιαλισκάρι, 1 χλμ. από το Βουρκάρι και οι ορμίσκοι από τον Κούνδουρο ως το Καμπί. Αρκετές είναι προσβάσιμες μόνο με σκάφος, όπως οι Πόλες, η συγκλονιστική Μαυραμπέλη, τα Ξύλα, η Κεφάλα, το Σπαθί και η Συκαμιά, απόμερες και ήσυχες παραλίες με εκπληκτικά νερά.

Διαμονή Ξενοδοχεία
Στη Χώρα
Θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια
Στη Κορησσία
Καρθαία, 22880-21222, 60 κλίνες, εστιατόριο, δεκτά κατοικίδια.
Τζιά, 22880-21305, 45 κλίνες, εστιατόριο, δεκτά κατοικίδια, χώρος στάθμευσης.
Κορησσία, 22880-21484, 30 κλίνες, χώρος στάθμευσης.
Στο Κούνδουρο
Κέα Μπίτς, 22880-31230, 60 κλίνες, εστιατόριο, πισίνα, δίπλα στη θάλασσα.
Κάμπινγκ θα βρείτε στις Πήσσες, στην παραλία Καστελάκια.

Έθιμα – Εκδηλώσεις
Αν βρεθείτε στο νησί σε συγκεκριμένες ημερομηνίες αξίζει να συμμετάσχετε στις τοπικές εκδηλώσεις. Από τις πιο γνωστές πολιτιστικές εκδηλώσεις της Κέας είναι τα Σιμωνίδεια, από το όνομα του ποιητή της αρχαιότητας Σιμωνίδη που καταγόταν από το νησί. Τα Σιμωνίδεια πραγματοποιούνται 1-19 Aυγούστου και περιλαμβάνουν στο πρόγραμμά τους θεατρικές παραστάσεις, αθλητικούς αγώνες, εκθέσεις ζωγραφικής, παιδικό θέατρο, χορούς κ.ά.
Στις 15 Αυγούστου οργανώνεται στο νησί μεγάλο πανηγύρι στη χάρη της Παναγιάς της Kαστριανής.
Πανηγύρι στις 10 Φεβρουαρίου του Αγίου Χαραλάμπους, πολιούχου του νησιού, επίσης πανηγύρι στον εορτασμό του Αγίου Πνεύματος.
Στις 30 Ιουνίου πανηγύρι (στο Βουρκάρι) των Αγίων Αναργύρων.
Στις 7 Σεπτεμβρίου πανηγύρι (στον Οτζιά) του Αγίου Σώζοντος.
Στις 6 Αυγούστου πανηγύρι (στις Πήσσες) στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος.

Internet
Προϊστορία, δομή αγροτικού χώρου, ξερολιθιές, www.zoulias.com/index_gr.html
Natura 2000, kynigos.net.gr/ellas/cyclades/kea.htm
Εικόνες από τη Κέα, www.in.gr/reviews/chapter.asp?lngReviewID=1667&lngChapterID=4394
Αρχαιολογικό Αιγαίο, η θέση της Κέας, www.ypai.gr/atlas/thesi.asp?idthesis=339
Πληροφορίες και on-line κρατήσεις, gr.yassou.net/guide/dir/638
Ιστορία και αξιοθέατα του νησιού, eld.teipir.gr/prefectures/greek/Kikladon/Kea.htm
Γενικές πληροφορίες για όλα, www.showbusiness.gr/Taxidia-Diakopes/kiklades/kea
Φωτογραφίες του τόπου, www.gianniskofinas.com/Taxidia/tjia_mikonos.htm
Η συμβολή της Κέας στο Ρεμπέτικο, www.rebetiko.gr/biographies/xatzichristos/x_christos.asp
Φάρος Αγίου Νικολάου, www.qsl.net/sv2ael/sv2ael.files/faroi/details/agios_nikolaos_kea.htm

Αυτό το κείμενό μου δημοσιεύτηκε στο ταξιδιωτικό έντυπο ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ - Εφημερίδα Ημερησία, τ. 36 2004-2005