Επικίνδυνες περιοχές του πλανήτη

"Εχουμε επιλέξει τη σωστή χώρα για διακοπές;" αναρωτήθηκε η παρέα μου λίγες ημέρες προτού αναχωρήσουμε για το Εκουαδόρ τον Μάρτιο. "Αν δεν μας κάψει η λάβα ενός από τα δύο ηφαίστεια που ενεργοποιήθηκαν τελευταίως, τότε θα πάθουμε χολέρα εφόσον υπάρχει επιδημία και, αν δεν πάθουμε χολέρα, τότε σίγουρα θα μας ληστέψουν εφόσον έχει αυξηθεί η εγκληματικότητα". Η αιτία αυτής της κινδυνολογίας που ενέσκηψε ξαφνικά για να δηλητηριάσει με αμφιβολίες την προετοιμασία του ταξιδιού ήταν το Internet και πιο συγκεκριμένα οι ιστοσελίδες των υπουργείων Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας. Οι διπλωματικές αποστολές των χωρών αυτών τροφοδοτούν με πληροφορίες για την κατάσταση σε όλες τις χώρες του κόσμου (από πολιτικές εξελίξεις ως φυσικά φαινόμενα) τις ειδικές ιστοσελίδες που απευθύνονται σε τουρίστες και ενημερώνονται συνεχώς. Το πρόβλημα είναι πώς να διαβάσει κανείς αυτές τις σελίδες και πώς να ξεχωρίσει πού υπάρχει πραγματικός κίνδυνος και πού λέγονται υπερβολές.

Οι "παγίδες" του Εκουαδόρ
Για το Εκουαδόρ η ιστοσελίδα του αμερικανικού Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε: "Η ελονοσία, ο κίτρινος πυρετός και η χολέρα έχουν πάρει διαστάσεις επιδημίας σε ορισμένες περιοχές... Στην πόλη του Γουαγιακίλ παρατηρείται δραματική αύξηση των απαγωγών για λύτρα... Ο πρόεδρος του Εκουαδόρ έχει κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε ορισμένες περιοχές για να αντιμετωπίσει την υψηλή εγκληματικότητα... Το ηφαίστειο Γουάγουα Πιτσίντσα, κοντά στην πρωτεύουσα Κίτο, προκαλεί αυξημένο αριθμό σεισμών και παρουσιάζει αύξηση στα επίπεδα του μάγματος: έχει εκραγεί αρκετές φορές στέλνοντας, σε ορισμένες περιπτώσεις, ηφαιστειακή τέφρα στο Κίτο και προκαλώντας διαταραχές στην παροχή νερού και ηλεκτρικού ρεύματος, στις επικοινωνίες και στις συγκοινωνίες... Η πόλη Μπάνιος εκκενώθηκε τον Νοέμβριο λόγω της αυξημένης δραστηριότητας του ηφαιστείου Τουνγκουράουα: οι γεωλόγοι προειδοποιούν ότι μπορεί να εκραγεί ανά πάσα στιγμή. Συμβουλεύουμε τους τουρίστες να μην ταξιδέψουν στο Μπάνιος".

Παρά ταύτα, πήγαμε στο Εκουαδόρ και δεν κολλήσαμε χολέρα (για την ελονοσία και τον κίτρινο πυρετό υπάρχουν εμβόλια), διαπιστώσαμε ότι η εγκληματικότητα ουδόλως αποτέλεσε πρόβλημα (οι ντόπιοι είναι εξαιρετικά καλοσυνάτοι και ευγενείς) και τα ηφαίστεια δεν εξερράγησαν θέτοντας τη ζωή μας σε κίνδυνο (ούτε καν στο Μπάνιος, στο οποίο είχαν επιστρέψει οι κάτοικοι). Αντιθέτως, έναν μήνα αφότου επιστρέψαμε από το Εκουαδόρ, πληροφορηθήκαμε ότι έγιναν κατολισθήσεις λόγω των έντονων βροχοπτώσεων στις οποίες σκοτώθηκαν περισσότερα από 20 άτομα αλλά για τις οποίες δεν προειδοποιούσε (ούτε θα μπορούσε να είχε προειδοποιήσει) καμία ιστοσελίδα των υπουργείων Εξωτερικών.

Αν έχεις τύχη διάβαινε...
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν χώρες στον κόσμο που είναι όντως επικίνδυνες και τις οποίες καλό θα ήταν να αποφεύγουν οι τουρίστες. Ούτε όμως σημαίνει ότι όποιος είχε την ατυχία να βιώσει μια άσχημη εμπειρία στο ταξίδι του "τα ήθελε και τα έπαθε". Επί παραδείγματι, φιλιππινέζοι ισλαμιστές της οργάνωσης Αμπού Σαγιάφ συνέλαβαν 21 τουρίστες στο νησί Σιπαντάν της Μαλαισίας και τους μετέφεραν στο νησί Χόλο στις Φιλιππίνες, όπου τους κρατούσαν ως ομήρους ως τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Οι 21 αυτοί τουρίστες δεν ήταν με κανέναν τρόπο οπαδοί του ζην επικινδύνως· για καταδύσεις είχαν πάει στην ήσυχη Μαλαισία, χωρίς να μπορούν να φανταστούν ότι το ταξίδι τους θα έπαιρνε τέτοια τροπή.

Ομοίως και οι επιβάτες του αεροσκάφους της Indian Airlines που εκτελούσε το δρομολόγιο Κατμαντού - Νέο Δελχί στις 24 του περασμένου Δεκεμβρίου και το οποίο έπεσε στα χέρια αεροπειρατών. Η απόφασή τους να μεταβούν από το Νεπάλ στην Ινδία αεροπορικώς δεν ήταν καθόλου ριψοκίνδυνη, αλλά κατέληξαν να περάσουν τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά μέσα στο αεροσκάφος που πέρασε από το Κασμίρ, το Πακιστάν, το Ντουμπάι και στάθμευσε σε αεροδρόμιο του Αφγανιστάν.
Τον Φεβρουάριο στη Σενεγάλη μία συμμορία σταμάτησε ένα πούλμαν με γαλλικό γκρουπ, σκότωσε τον οδηγό και τον ξεναγό και λήστεψε όλους τους επιβάτες. Τον Μάρτιο στην Καμπότζη μία ομάδα πρώην Ερυθρών Χμερ λήστεψε με την απειλή Καλάσνικοφ ένα γκρουπ 44 τουριστών. Τον Απρίλιο στη Γουατεμάλα οι κάτοικοι ενός χωριού λιντσάρισαν έναν ιάπωνα τουρίστα που τραβούσε φωτογραφίες επειδή τον πέρασαν για έμπορο ανθρωπίνων οργάνων. Ορισμένοι μιλούν για "πανικό στους τροπικούς", άλλοι, πιο ψύχραιμοι, απαντούν ότι, εφόσον έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των τουριστών ανά τον κόσμο, αυξήθηκαν αναλόγως και τα δυσάρεστα περιστατικά.

Οι ιστοσελίδες των υπουργείων Εξωτερικών των ΗΠΑ (http: //travel. state. gov/travelwarnings. html), της Βρετανίας (www. fco. gov. uk/travel), της Γαλλίας (www. france. diplomatie. fr/ΜΑΙ/abcdaire/sec-de-e. html) και άλλων χωρών δημιουργήθηκαν για να καλύψουν τις ανάγκες για πληροφόρηση των τουριστών που πηγαίνουν σε όλο και μεγαλύτερους αριθμούς όλο και πιο μακριά. Οπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Υμπέρ Βεντρίν τον Μάρτιο του 1999, στα εγκαίνια της σχετικής ιστοσελίδας του υπουργείου του, "η ανάπτυξη του διεθνούς τουρισμού συνοδεύεται από αύξηση των απαιτήσεων από την πλευρά των ταξιδιωτών, κυρίως στον τομέα της ασφάλειας των μετακινήσεών τους στο εξωτερικό".

Οι "αντιδραστικοί" Βρετανοί
Οι Γάλλοι είναι γενικώς προνοητικοί τουρίστες. Οπως δήλωσε προς "Το Βήμα" ο Ζαν Μαγιό, διευθυντής του Nouvelles Frontieres, του μεγαλύτερου γαλλικού ταξιδιωτικού πρακτορείου που διοργανώνει τις διακοπές τριών εκατομμυρίων τουριστών ετησίως, "οι περισσότεροι Γάλλοι είναι καλά ενημερωμένοι και αποφεύγουν να εκτεθούν σε άσκοπους κινδύνους". Οσο για τις οδηγίες του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών προς τουρίστες, ο κ. Μαγιό πιστεύει ότι "οι συμβουλές ενός δημοσίου υπαλλήλου δεν έχουν τόσο βάρος όσο οι εικόνες από τις εξελίξεις στις τέσσερις γωνιές του κόσμου που βλέπουν οι Γάλλοι καθημερινά στην τηλεόραση".

Εκπρόσωπος του ταξιδιωτικού πρακτορείου TUI, του μεγαλύτερου στη Γερμανία, λέει ότι "οι Γερμανοί γενικώς συμμορφώνονται με τις προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αν ταξιδέψουν σε μία χώρα".

Οι Βρετανοί, όμως, αντιθέτως, δεν λαμβάνουν υπόψη τους σοβαρά τις προειδοποιήσεις. Σύμφωνα με το πρακτορείο Thomas Cook, το αρχαιότερο στη Βρετανία (και στον κόσμο), "οι ταξιδιωτικές οδηγίες του Φόρεϊν Οφφις δεν έχουν μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό". Οπως λέει προς "Το Βήμα" ο Ντέιβ Σμίθσον, εκπρόσωπος της Sunworld, θυγατρικής του Thomas Cook, το χαρακτηριστικό των Βρετανών είναι ότι αγνοούν επιδεικτικά τις οδηγίες του υπουργείου Εξωτερικών αλλά, μόλις συμβεί ένα ατυχές περιστατικό, το κατηγορούν ότι δεν τους προειδοποίησε επαρκώς. Το βρετανικό πρακτορείο STA Travel λέει ότι, επειδή η πελατεία του έχει μέσο όρο ηλικίας κάτω των 26 ετών, "συχνά οι κρατικές προειδοποιήσεις φέρνουν το αντίθετο αποτέλεσμα: λ.χ., μετά την απαγωγή και τη δολοφονία οκτώ τουριστών σε εθνικό πάρκο της Ουγκάντας πέρυσι από αντάρτες Χούτου, αυξήθηκε η ζήτηση για διακοπές στην Ουγκάντα από νέους που θέλουν να θαυμάσουν τους γορίλες".

Στην Ελλάδα το υπουργείο Εξωτερικών δεν διαθέτει υπηρεσία πληροφόρησης των τουριστών, συνεπώς οι ταξιδιώτες είναι υποχρεωμένοι να βασίζονται στις οδηγίες των υπουργείων μεγαλύτερων, και με περισσότερες διπλωματικές αποστολές, χωρών. Για να μπορούν όμως να ξεχωρίσουν ποιες συμβουλές πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και ποιες όχι, ενδεικτικό είναι να δούμε τι λένε οι ιστοσελίδες αυτές για την Ελλάδα. Το βρετανικό Φόρεϊν Οφφις λ.χ. συμβουλεύει τους τουρίστες να μη νοικιάζουν μηχανάκια στην Ελλάδα διότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος θανατηφόρου ατυχήματος ενώ προειδοποιεί ότι επιβάλλονται υψηλά πρόστιμα σε όσους δεν φορούν κράνος μία βόλτα στους δρόμους της Αθήνας αποδεικνύει ότι ο "κίνδυνος" για την επιβολή προστίμου λόγω έλλειψης κράνους είναι μηδαμινός ενώ μία βόλτα στα νησιά αποδεικνύει ότι οι Βρετανοί είναι από τους καλύτερους πελάτες των γραφείων ενοικιάσεως μοτοσικλετών.

Το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρεται στα τρομοκρατικά χτυπήματα και συστήνει στους τουρίστες "να αναθεωρήσουν τις πρακτικές ασφαλείας" που ακολουθούν και "να είναι σε επιφυλακή για το τι συμβαίνει στον περίγυρό τους". Οι οδηγοί πρέπει "να είναι προετοιμασμένοι να οδηγούν αμυντικά" ενώ για τα ελληνικά αεροδρόμια επιφυλάσσεται να εκφέρει άποψη διότι "δεν έχει ολοκληρωθεί η έρευνα της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αεροπορίας για τη συμμόρφωση των αεροπορικών υπηρεσιών της Ελλάδας προς τις διεθνείς προδιαγραφές για την ασφάλεια των πτήσεων" το πρώτο είναι μάλλον υπερβολικό, το δεύτερο σωστό και το τρίτο αδιάφορο.

Οι οδηγίες για την Ελλάδα
Το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών συστήνει στους τουρίστες "να αποφεύγουν να κυκλοφορούν το βράδυ με τα πόδια στο Μοναστηράκι, στην Ομόνοια ιδίως στους σταθμούς του μετρό, τους οποίους λυμαίνονται οι τσαντάκηδες και στις περιοχές των σταθμών Λαρίσης και Πελοποννήσου". Ισως να έχει δίκιο, αλλά η κατάσταση δεν είναι τόσο τραγική όσο θα ακούγεται ενδεχομένως στα αφτιά ενός Γάλλου που μένει σε μια ήσυχη αγροτική περιοχή και επισκέπτεται πρώτη φορά την Ελλάδα. Επιπλέον προειδοποιεί τα άτομα που ακολουθούν κάποια φαρμακευτική αγωγή "να έχουν στην τσάντα του χεριού τους στοκ φαρμάκων για 24 ως 48 ώρες" όταν πρόκειται να ταξιδέψουν με αεροπλάνο γιατί στα ελληνικά αεροδρόμια παρατηρούνται πολλές καθυστερήσεις και ακυρώσεις.

Από την άλλη πλευρά, οι ιστοσελίδες των υπουργείων Εξωτερικών περιέχουν πολύ χρήσιμες πληροφορίες για την "κοινωνική συμπεριφορά" στις διάφορες χώρες (λ.χ. "αποφύγετε να κάνετε μπάνιο με μονοκίνι στις ΗΠΑ") ή για προσωρινές δυσκολίες που τυχόν θα αντιμετωπίσουν οι τουρίστες (λ.χ., "υπάρχει έλλειψη μετρητών στα ΑΤΜ της Γαλλίας λόγω απεργίας των εταιρειών μεταφοράς χρημάτων"). Αφθαστη στις πληροφορίες του τελευταίου είδους είναι η ιστοσελίδα των ταξιδιωτικών οδηγών Lonely Planet (www.lonelyplanet. com/scoop/).

Πολλές χώρες είναι "παρεξηγημένες": δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην επισκεφθείτε τη Νοτιοδυτική Σρι Λάνκα (όχι όμως και τη Βορειοδυτική), περιοχές του Πακιστάν ή της Κολομβίας, την Κροατία, τις Φιλιππίνες ή την Αίγυπτο· επιπλέον οι χώρες που κυβερνώνται από απολυταρχικά καθεστώτα (Τυνησία, Λιβύη, Συρία, Βιρμανία) τείνουν να είναι ασφαλείς για τους τουρίστες, εν αντιθέσει προς τους αντιφρονούντες. Ωστόσο, αποφύγετε πάση θυσία το Αφγανιστάν, τη Σιέρα Λεόνε, την Τσετσενία και το Ιράκ, όπου στη χειρότερη περίπτωση θα σκοτωθείτε και στην καλύτερη θα βρεθείτε κλαίγοντας έξω από κάποια πρεσβεία, προσπαθώντας να βρείτε τρόπο να επιστρέψετε επειγόντως στην Ελλάδα. Γενικώς ο συνδυασμός πολλής κοινής λογικής και λίγων ταξιδιωτικών οδηγιών είναι ο καλύτερος οδηγός για τους τουρίστες.

Δεν υπάρχουν σχόλια: