Μυστράς

Νομός
Η Λακωνία, ένας παράδεισος των εσπεριδοειδών και της φύσης, με τον υπέροχο Ταύγετο και τον δροσερό Ευρώτα, είναι πολύ δύσκολο να μη σας συναρπάσει από την πρώτη στιγμή. Η Σπάρτη διατηρεί μια κρυφή γοητεία ενώ ο κοντινός της Μυστράς διατηρεί μια μυστηριακή ατμόσφαιρα. Με κέντρο την περιοχή θα ανακαλύψετε τα υπέροχα χωριουδάκια του νομού και το γνήσιο χαρακτήρα των κατοίκων.

Διοικητικά στοιχεία - Διαμερίσματα Δήμου
Ο Δήμος Μυστρά που συστάθηκε βάσει του Ν.2539/97 «Ιωάννης Καποδίστριας», απλώνεται στις πλαγιές του όρους Ταϋγέτου, στο βορειοδυτικό τμήμα του Νομού Λακωνίας. Συνορεύει βόρεια με το Δήμο Πελλάνας, νότια με το Δήμο Σπάρτης, ανατολικά με το Δήμο Οινούντος και με τμήμα του Δήμου Σπάρτης και δυτικά με το Νομό Μεσσηνίας. Αποτελείται από εννέα διαμερίσματα πρώην Κοινότητες: Αγίας Ειρήνης, Αγίου Ιωάννη, Αναβρυτής, Λογγάστρας, Μαγούλας (έδρα δήμου), Μυστρά, Παρορίου, Σουστιάνων, Τρύπης. Πρέπει να γίνει αναφορά στον οικισμό του Καραβά, ο οποίος απλώνεται κατά μήκος του Ευρώτα και μοιράζεται ανάμεσα σε τρία δημοτικά διαμερίσματα, της Τρύπης, των Σουστιάνων και της Λογγάστρας. Έδρα του Δήμου είναι η Μαγούλα που απέχει 3 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του Νομού Λακωνίας, τη Σπάρτη. Ο πληθυσμός του Δήμου είναι 4.582 κάτοικοι. Ο Δήμος πήρε την ονομασία Δήμος Μυστρά λόγω της μεγάλης ιστορικής σημασίας του αρχαιολογικού χώρου του Μυστρά.

Αγορές
Θα αγοράσετε εξαιρετικά πορτοκάλια και λεμόνια, κεραμικά, αμυγδαλωτά και ειδικά το τοπικό βυζαντινό καλούδι, σασουκάδες δηλαδή γλυκό με καρύδι, σουσάμι, μέλι και αμύγδαλο.

Απόσταση
Απόσταση από Αθήνα, 225 χλμ.
Απόσταση από Θεσσαλονίκη 739 χλμ.
Απόσταση από Σπάρτη, 5 χλμ.

Υψόμετρο
210 μέτρα.

Η Πόλη
Ο Μυστράς παρέχει στον επισκέπτη ένα μοναδικό συνδυασμό ιστορικών μνημείων και φυσικών καλλονών, καθώς σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα υπάρχουν αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, εκκλησίες και πλήθος περιοχών με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος.
Τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά σύνολα του Μυστρά είναι:
Η Μητρόπολη, η οποία αποτελεί και την παλαιότερη εκκλησία του Μυστρά, είναι αφιερωμένη στον Αγ. Δημήτριο και βρίσκεται κοντά στην πύλη της Κάτω Πόλης. Οι τοιχογραφίες του ναού ανήκουν σε τρεις διαφορετικές σχολές αγιογράφων και απεκαλύφθησαν μόλις το 1896 από τον Γ. Μιλλέ, γιατί οι μεταγενέστεροι είχαν ασβεστώσει τους τοίχους. Επίσης, υπάρχει σκαλιστός θρόνος με σκαλίσματα μπαρόκ, που μάλλον κατασκευάστηκε κατά την ενετοκρατία. Στο δάπεδο του μεσαίου κλίτους υπάρχει ανάγλυφη πλάκα στην οποία απεικονίζεται ένας δικέφαλος αετός. Λέγεται ότι εκεί το 1449 στάθηκε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, για να στεφθεί αυτοκράτορας.
Η Μονή Βροντοχίου υπήρξε το πνευματικό κέντρο της πολιτείας του Μυστρά στο οποίο τον 15ο αιώνα φέρεται να δίδαξε ο φιλόσοφος Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων (1355 - 1452). Το συγκρότημα έχει τις εκκλησίες της Παναγίας της Οδηγήτριας ("Αφεντικό) και των Αγ. Θεοδώρων.
Ο ναός της Μονής της Περιβλέπτου βρίσκεται στη νοτιοανατολική άκρη του εξωτερικού τείχους. Είναι δίστυλος, σταυρικός με μικρό τρούλο όπου εικονίζεται ο Παντοκράτωρ, περιβαλλόμενος από την Παρθένο και προφήτες και στηρίζεται σε σπηλαιώδη βράχο. Υπάρχει η απεικόνιση ενός άγνωστου αρχοντικού ζευγαριού, που φέρεται να έκτισε τον ναό στις αρχές του 14ου αιώνα. Στη σπηλιά βρίσκεται το παρεκκλήσι της Αγ. Αικατερίνης. Λέγεται ότι ήταν το σπήλαιο των Ελευσίνιων που μνημονεύεται από τον Παυσανία. Η ζωγραφική των τοιχογραφιών του θεωρείται πρόδρομος της "Κρητικής" τεχνοτροπίας και είναι αριστουργηματική για τη ζωηρότητα των μορφών και τη χάρη των κινήσεων. Υπάρχει ακόμη και μια περίεργη ανάγλυφη πλάκα, στην οποία παριστάνεται ο Μέγας Αλέξανδρος να ανεβαίνει στους ουρανούς με τη βοήθεια δυο αρπακτικών πουλιών. Οι επισκέπτες θα παρατηρήσουν ακόμη τον ισχυρό πύργο με τις επάλξεις που θυμίζει ιταλική αρχιτεκτονική και ορθώνεται πάνω από την τράπεζα.
Η Μονή της Παντάνασσας κτίστηκε το 1428 από τον πρωτομάστορα του Θεοδώρου Παλαιολόγου Β', βρίσκεται στα χείλη του γκρεμού στο ανατολικό σημείο του λόφου και είναι το καλύτερα διατηρημένο μνημείο του Μυστρά. Αποτελεί λαμπρό δείγμα της αρχιτεκτονικής της εποχής. Αξιόλογες είναι οι τοιχογραφίες του ενώ η θέα από το Μοναστήρι της κοιλάδας του Ευρώτα είναι φαντασμαγορική. Οι επισκέπτες μένουν εκεί εκστατικοί καθώς ξεκουράζονται από την πορεία στις ανηφοριές του Μυστρά.
Τα παλάτια των δεσποτών του Μυστρά είναι ογκώδη οικοδομήματα σε σχήμα Γ με διαφορετικής χρήσεως κτίρια και αποτελούνται από δυο πτέρυγες, οι οποίες επισκευάσθηκαν σήμερα. Εδώ βρίσκεται η μεγάλη αίθουσα με το θρόνο του Ηγεμόνος. Η πλατεία μπροστά στα παλάτια ήταν χώρος δημοσίων συγκεντρώσεων την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και αγορά κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, Οι αμαθείς περιηγητές της Τουρκοκρατίας τα περιγράφουν σαν "Παλάτια του Μενελάου" και η λαϊκή παράδοση τα αποκαλεί "Παλάτια της βασιλοπούλας". Αξιόλογη είναι η αίθουσα του θρόνου διαστάσεων με τα γοτθικά παράθυρα και τους φεγγίτες της. Υπάρχουν και τα ερείπια 2.000 αρχοντικών σπιτιών, αλλά και εκκλησίες και πύργοι που μαζί με τα ανάκτορα δίνουν μια εικόνα της τότε ζωής.
Το Κάστρο είναι κτισμένο το 1249 διατηρεί το αρχικό του σχέδιο αν και αργότερα υπέστη πολλές μετατροπές. Βρίσκεται στην κορυφή της Ανω Πόλης και προστατεύεται από τα δυτικά και τα νότια με απότομες χαράδρες. Είναι προσιτό μόνο από ένα μονοπάτι το οποίο ξεκινάει από την είσοδο, πάνω από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας. Ένα δεύτερο, εσωτερικό τείχος περιβάλλει το ψηλότερο μέρος του κάστρου. Η πόρτα ανοίγει κάτω από την προστασία ενός ψηλού πύργου κτισμένου, όπως και η πύλη, από τους βυζαντινούς. Ο εξωτερικός περίβολος καταλήγει σε μια πλατφόρμα πάνω από μια δεξαμενή και ένα κυκλικό προμαχώνα. Πάνω από το καταφύγιο δεσπόζει ένας πύργος, αρκετά κατεστραμμένος που ανέγειραν οι Φράγκοι πάνω από μια δεξαμενή.
Αρχαιολογικός Χώρος Μυστρά
Εφορεία: 5η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
Ώρες λειτουργίας: Ο χώρος παραμείνει ανοιχτός, από 08.00 - 16.00 καθημερινά.
Τηλέφωνο: 27310-93377

Χάρτες
Πλούσιες πληροφορίες για αξιοθέατα, περιηγήσεις, ορεινές διαδρομές και τη φύση της περιοχής θα βρείτε στις εκδόσεις: ''Ταϋγετος'' (χάρτης 1 : 25.000) και ''Ταϋγετος: Σπάρτη, Μυστράς, Ξηροκάμπι'' (οδηγός περιήγησης, 100 σελ. ΕΛΛ-ΑΓΓΛ). Επίσης, γενικά στοιχεία και πληροφορίες για την ευρύτερη περιοχή του νομού Λακωνίας αναζητήστε στην ετήσια έκδοση ''Περιηγητής της Λακωνίας''.

Πεζοπορικά Μονοπάτια
Οι φίλοι της οδοιπορίας μπορούν να γνωρίσουν πολλά από τα αξιοθέατα ακολουθώντας τα μονοπάτια ή καλντερίμια που αποκαταστάθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος «Προστασία, Διαχείριση και Ήπια Τουριστική Αξιοποίηση του Ταϋγέτου» και διασχίζουν τον ορεινό όγκο του Ταϋγέτου. Ο οικισμός της Αναβρυτής αποτελεί ορμητήριο για περιήγηση. Από εδώ ξεκινούν τα μονοπάτια προς το καταφύγιο (Ε4), προς Μυστρά, προς Άγιο Ιωάννη και Ταϋγέτη. Από το Παρόρι ξεκινά μονοπάτι προς την Παναγία Λαγκαδιώτισσα και προς τη Μονή Φανερωμένης. Από το Μυστρά μπορεί ο επισκέπτης να ακολουθήσει μια θαυμάσια διαδρομή προς την Ταϋγέτη αλλά και προς τον Άγιο Ιωάννη των Βουβάλων. Εξαιρετική είναι και η περιήγηση στις πηγές του «Αη-Γιαννάκη» στη ρεματιά της Τρύπης και στον Καιάδα. Στην περιοχή της Λαγκάδας Ταϋγέτου, λίγα χιλιόμετρα μετά τον οικισμό Τρύπης έχει δημιουργηθεί αναρριχητικό πάρκο με σημαντικές διαδρομές που προσφέρονται για άθληση.

Χρονολόγιο
1204: Φράγκοι και Λατίνοι στρατιώτες της Δ' Σταυροφορίας πολιορκούν και καταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη. Οι αρχηγοί τους μοιράζονται μεταξύ τους τα εδάφη της Aυτοκρατορίας και η γαλλική οικογένεια των Βιλλεαρδουίνων λαμβάνει ως φέουδο το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου. Με έδρα την Ανδραβίδα καταφέρνουν να υποτάξουν τους τοπικούς άρχοντες. Για να ισχυροποιήσουν την παρουσία τους τοποθετούν φρουρές σε διάφορα κάστρα της Πελοποννήσου, που είτε προϋπήρχαν είτε κτίζονται από τους ίδιους τους Φράγκους για αυτό το σκοπό.
Ανάμεσα στις πόλεις που καταλαμβάνουν είναι και η Λακεδαιμονία, η "βυζαντινή Σπάρτη". Η περιοχή, όπως αναφέρει το "Χρονικόν του Μορέως", μαγεύει τους Φράγκους πρίγκιπες που κτίζουν ένα παλάτι κοντά στην πόλη και το επισκέπτονται συχνά. Δυο ανυπόταχτα φύλα όμως μαστίζουν την περιοχή με την παρουσία τους: οι Σλάβοι Μελιγγοί εγκατεστημένοι στον Ταΰγετο εδώ και αιώνες και οι Έλληνες Τσάκωνες που κατοικούν στον Πάρνωνα.
1249: Για να προστατέψει τις κτήσεις του ο πρίγκιπας Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος επιλέγει τον κοντινό στην πόλη της Λακεδαιμονίας, φυσικά οχυρό λόφο του "Μυζηθρά". Εκεί κτίζει κάστρο και εγκαθιστά φράγκικη φρουρά. Το περίεργο όνομα του λόφου οφείλεται πιθανόν στο σχήμα του ή στο όνομα ή το επάγγελμα του ιδιοκτήτη της περιοχής.
1259: Δέκα χρόνια μετά οι Φράγκοι ηττώνται από τους Βυζαντινούς στη μάχη της Πελαγονίας και ο Γουλιέλμος συλλαμβάνεται αιχμάλωτος.
1261: Η Αυτοκρατορία επανακτά την πρωτεύουσά της, Κωνσταντινούπολη, μετά από αιφνιδιαστική έφοδο μιας μικρής βυζαντινής στρατιάς με επικεφαλής τον Στρατηγόπουλο και ο Αυτοκράτορας, Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος, για να ελευθερώσει τον Φράγκο ηγεμόνα απαιτεί την παράδοση τριών κάστρων, της Μονεμβασιάς, της Μάνης και του "Μυζηθρά".
1262: Οι Φράγκοι παραδίδουν το κάστρο του Μυζηθρά στους Βυζαντινούς, όταν η Λακεδαιμονία στην κοιλάδα του Ευρώτα παραμένει Φράγκικη. Γρήγορα, όμως, όλη η περιοχή ξαναπερνά στη βυζαντινή κυριαρχία, όταν η ανασφάλεια του κάμπου αλλά και η κρατική κατεύθυνση θα οδηγήσουν τους κατοίκους της Λακεδαιμονίας από νωρίς στο λόφο του "Μυζηθρά".
1289: Ο Μυστράς, έχοντας πια κυριαρχήσει στη γύρω περιοχή, γίνεται έδρα της "κεφαλής της κατά την Πελοπόννησον χώρας και των κάστρων της βασιλείας", του διοικητή δηλαδή των Βυζαντινών κτήσεων της Πελοποννήσου, ο οποίος μέχρι τότε ήταν εγκατεστημένος στη Μονεμβασιά.
1349-1380: Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έχει συρρικνωθεί σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα ο Μυστράς, που κυριαρχεί στη Λακωνία και σε μέρος της Αρκαδίας, να αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επαρχίες της. Η απόσταση από την πρωτεύουσα είναι μεγάλη και ανάμεσά τους βρίσκονται εχθρικές ηγεμονίες. Ο Αυτοκράτορας Ιωάννης Στ΄ Καντακουζηνός αποφασίζει να ενισχύσει αυτή την απομακρυσμένη επαρχία προσφέροντάς της αυτονομία και ορίζοντας ισόβιο ηγεμόνα της τον δευτερότοκο γιο του, "δεσπότη" Μανουήλ. Έτσι ιδρύεται το ημιαυτόνομο Δεσποτάτο του Μορέως με πρωτεύουσα το Μυστρά.
Με συνετή και δυναμική διακυβέρνηση το Δεσποτάτο θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική, οικονομική και πνευματική ζωή του Βυζαντίου λίγο πριν τη δύση του, και σύντομα θα συμπεριλάβει κάτω από την εξουσία του όλη σχεδόν την Πελοπόννησο.
1383: Το Δεσποτάτο περνάει στην αυτοκρατορική οικογένεια των Παλαιολόγων, με πρώτο εκπρόσωπό της τον Θεόδωρο Α' Παλαιολόγο.
Η ακμή και η εμβέλεια που αποκτά ο Μυστράς κάνει συχνές τις αυτοκρατορικές επισκέψεις. Αυτοκρατορικοί πρίγκιπες στέλνονται για να ολοκληρώσουν την παιδεία τους και Κωνσταντινουπολίτες άρχοντες εγκαταλείπουν την πρωτεύουσα, για να εγκατασταθούν στην καστροπολιτεία με την αξιόλογη πνευματική κίνηση.
1423: Οι Τούρκοι με επικεφαλής τον Τουραχάν μπέη εισβάλουν στην Πελοπόννησο και για πρώτη φορά λεηλατούν την περιοχή γύρω από το Μυστρά. Η ενέργεια αυτή αποτελεί μέρος σειράς εισβολών με σκοπό τη επίδειξη δύναμης από την πλευρά των Τούρκων.
1443-1448: Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος γίνεται Δεσπότης του Μυστρά. Οι Βυζαντινοί έχουν πια κυριαρχήσει σε όλη σχεδόν την Πελοπόννησο.
1448: Ο Κωνσταντίνος διαδέχεται στον αδελφό του Ιωάννη Η΄ στο θρόνο της Βασιλεύουσας και σύμφωνα με την παράδοση, στέφθηκε Αυτοκράτορας στο μητροπολιτικό ναό του Αγίου Δημητρίου, στο Μυστρά.
1453: Στις 29 Μαΐου οι Τούρκοι κάτω από τις διαταγές του σουλτάνου Μωάμεθ του Πορθητή καταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη.
1460: Κάτω από την ασφυκτική πίεση των Τούρκων έξω από τα τείχη και αποδυναμωμένος από την εμφύλια διαμάχη που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στους δύο τελευταίους ηγεμόνες του, ο Μυστράς αναγκάζεται να παραδοθεί στους Τούρκους.
Ακολούθως, γίνεται πρωτεύουσα του σαντζακιού της Πελοποννήσου. Η οικονομική ακμή της πόλης του Μυστρά συνεχίζεται και κατά τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας, χάρη στην παραγωγή και εμπορία μεταξιού.
1687-1715: Μικρό διάλειμμα στη μακραίωνη τουρκική κατάκτηση είναι η περίοδος της Ενετοκρατίας στην Πελοπόννησο.
1770: Τα Ορλωφικά και η συμμετοχή της πόλης σε αυτό το επαναστατικό κίνημα θα σημάνουν και την παρακμή της. Ο Μυστράς καταστρέφεται από στρατιωτικό σώμα επανδρωμένο από Αλβανούς, μεγάλο μέρος του χριστιανικού πληθυσμού σκοτώνεται, εξανδραποδίζεται ή αναγκάζεται να εγκαταλείψει την πόλη.
1821: Ο Μυστράς συμμετέχει στον ξεσηκωμό του Γένους.
1830: Η Ελλάδα ανακηρύσσεται ανεξάρτητο κράτος.
1834: Ιδρύεται η νέα πόλη της Σπάρτης και μεγάλο μέρος των κατοίκων του Μυστρά εγκαθίσταται σε αυτή, με αποτέλεσμα τη σταδιακή συρρίκνωση του οικισμού και την κατάληξή του σε μικρό χωριό.
Οι τελευταίοι κάτοικοι της καστροπολιτείας θα την εγκαταλείψουν στις αρχές της δεκαετίας του 1950, μετά την απαλλοτρίωση του χώρου από το ελληνικό κράτος. Είχε προηγηθεί η κήρυξή της σε αρχαιολογικό χώρο το 1922.

Υγεία
Νοσοκομείο Σπάρτης, 27310-28761

Οδική σύνδεση
ΚΤΕΛ Αθηνών, Κηφισού 100, 210-5124913
ΚΤΕΛ Σπάρτη, 27310-26485 και 27310-22857 και 27310-29921

Χρήσιμα Τηλέφωνα
Δήμος Μυστρά, 27310-81866
Αστυνομία, 27310-83315
Τουριστική Αστυνομία, Σπάρτη, 27310-20492
ΟΤΕ, 27310-83318
Ταξί Μυστρά, 27310-83450 και 27310-83318
Ταξί Σπάρτη, 27310-26666 και 27310-24100
Ράδιο- ΤΑΧΙ (Σπάρτης), 27310-26441

Φαγητό
Στο Μυστρά και στις γραφικές ταβέρνες της Τρύπης ή -λίγο πιο μακριά- στα Πικουλιάνικα.

Διαμονή Ξενοδοχεία
Παραδοσιακός ξενώνας Αναβρυτής (Αναβρυτή), 27310-21788
ΚΑΙΑΔΑΣ (Τρύπη), 27310-98222, 27310-98338
Κ. Βαρδαμάσκος - Ξενοδοχείο «Βυζάντιο» (Μυστράς), 27310-83309
Βαχαβιώλου Χρυσάνθη - ενοικιαζόμενα δωμάτια (Μυστράς), 27310-83527
Βαχαβιώλου Χριστίτσα - ενοικιαζόμενα δωμάτια (Μυστράς), 27310-20047

Διαμονή σε Κάμπινγκ
Αλέξιος Καπετανέας - Camping (Μυστράς), 27310-83303 (Aπρ-Οκτ)

Αθλητισμός
Αναρρίχηση στο αναρριχητικό πάρκο Λαγκάδας. Για πληροφορίες για την αναρρίχηση στην περιοχή της Λαγκάδας καθώς και για το άνοιγμα νέων διαδρομών στο Αναρριχητικό Πάρκο παρακαλούμε να επικοινωνείτε με τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Σπάρτης, Γκορτσολόγου 97, 27310-22574. Θα φτάσετε στο πάρκο ακολουθώντας την Εθνική οδό Σπάρτης - Καλαμάτας, περνώντας τον οικισμό της Τρύπης (απ' όπου πρέπει να εφοδιαστείτε με νερό) και τερματίζοντας στον χώρο στάθμευσης του Α.Π. Λαγκάδας (15ο χλμ. ΕΟ). Είτε με λεωφορείο (ΚΤΕΛ) της γραμμής Σπάρτης - Καλαμάτας (εκτελούνται 2 δρομολόγια ημερησίως, πρωί και μεσημέρι.

Τράπεζες
Στην Σπάρτη: Αγροτική, Alpha Bank, Γενική, Eurobank, Εθνική, Εμπορική, Πειραιώς, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Έθιμα – Εκδηλώσεις
Τη δεύτερη Κυριακή της Αποκριάς στο Σαϊνοπούλειο Πάρκο. Διαγωνισμός Χαρταετού
Την Καθαρή Δευτέρα στο Μυστρά. Αποκριάτιο Καρναβάλι
1η Μάη. Πρωτομαγιά στην Ταϋγέτη
29 Μαΐου. Τα Παλαιολόγεια. Μνημόσυνο των Παλαιολόγων με συμμετοχή πλήθος κόσμου και προσωπικοτήτων από όλη τη χώρα.
Από Ιούνιο μέχρι και Οκτώβρη κάθε χρόνο. Πολιτιστικές Εκδηλώσεις Σαϊνοπουλείου Αμφιθεάτρου
Από 26η Αυγούστου έως και 2η Σεπτέμβρη τέλεση της ετήσιας εμποροπανύγηρης στο Μυστρά. Η εμποροπανήγυρη Μυστρά είναι ένα σημαντικό εμπορικό, κοινωνικό και πολιτιστικό γεγονός όχι μόνο για το Δήμο αλλά για όλο το νομό, διοργανώνεται κάθε χρόνο εδώ και 300 χρόνια.
Στην Ταϋγέτη την 1η Κυριακή του Οκτώβρη. Αντάμωμα του Χειμώνα

Internet
Καστροπολιτεία http://11dim-kaval.kav.sch.gr/main/roads/mistras.htm
Η Βυζαντινή πολιτεία ξαναζεί από το ΙΜΕ http://www.fhw.gr/choros/mystras/gr
Φωτογραφική συλλογή για το Μυστρά http://users.otenet.gr/~kapnas/mi-periex.htm
ΥΠΠΟ http://www.culture.gr/2/21/212/21205a/g212ea01.html
Δήμος Μυστρά http://www.mystras.gr/gr/dept_mystra.htm
Φωτο από την περιοχή του Μυστρά http://www.mani.org.gr/taigetos/diadromes/mistras_spanak/mis_span.htm

Αυτό το κείμενό μου δημοσιεύτηκε στο ταξιδιωτικό έντυπο ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ - Εφημερίδα Ημερησία, τ. 20 2004-2005

Δεν υπάρχουν σχόλια: