Φόβος για το αεροπλάνο

Για πολλούς ανθρώπους το μόνο εμπόδιο που βάζει "φρένο" στις διακοπές τους είναι ο φόβος τους για το αεροπλάνο. Ερευνα που έγινε από μεγάλους διεθνείς αερομεταφορείς έδειξε πως το 25% των ταξιδιωτών φοβούνται να πετάξουν και πως μερικοί από αυτούς δεν είναι διατεθειμένοι να πλησιάσουν ούτε καν τον χώρο του αερολιμένα.

Ποιες είναι συνήθως οι "μαύρες σκέψεις" που περνούν από το μυαλό τους;

Τι θα γίνει αν χαλάσουν όλες οι μηχανές του αεροσκάφους;
Η πιθανότητα να σταματήσουν να δουλεύουν όλες οι μηχανές του αεροπλάνου είναι μία στο δισεκατομμύριο, αλλά ακόμη και αν συμβεί κάτι τόσο απίθανο τα σημερινά αεροπλάνα μπορούν να τροχοδρομήσουν για τουλάχιστον 150 χιλιόμετρα χωρίς τη βοήθεια των μηχανών.

Τι θα συμβεί αν "σκάσει" ένα από τα λάστιχα κατά την απογείωση;
Απολύτως τίποτε. Κάθε τροχός έχει περισσότερα από ένα λάστιχο (το τζάμπο, λόγου χάριν, έχει 18 λάστιχα), με αποτέλεσμα ένα τέτοιο γεγονός να θεωρείται αμελητέο όσον αφορά την ασφάλεια του αεροσκάφους και των επιβατών.

Υπάρχει πιθανότητα να συγκρουστούν δύο αεροπλάνα στον αέρα;
Εξαιρετικά μικρή, ιδιαίτερα μετά την ανακάλυψη του Συστήματος Αποφυγής Εναέριας Σύγκρουσης TCAS (Traffic Collision Avoidance System). Υπάρχουν ειδικά μηχανήματα στο πιλοτήριο του αεροσκάφους που πληροφορούν συνεχώς τον πιλότο για τη θέση των αεροπλάνων που κινούνται κοντά του όταν βρίσκεται στον αέρα.

Είναι αλήθεια ότι η απόσταση ασφαλείας ανάμεσα στα αεροπλάνα όταν πετούν έχει μειωθεί;
Τα αεροσκάφη καταλαμβάνουν ένα συγκεκριμένο "κουτί αέρα" όταν πετούν, δηλαδή η μεταξύ τους απόσταση κυμαίνεται στα 2.000 πόδια ύψος και στα τρία μίλια πλάτος και από τις δύο πλευρές. Αυτά τα νούμερα έχουν χαρακτηρισθεί από το TCAS απολύτως ασφαλή.

Τι θα συμβεί αν ένα από τα συστήματα πλοήγησης του αεροπλάνου χαλάσει;
Τα σύγχρονα επιβατικά αεροσκάφη διαθέτουν τέσσερα διαφορετικά ηλεκτρικά συστήματα, τέσσερις γεννήτριες και τέσσερα υδραυλικά συστήματα τα οποία είναι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο και τροφοδοτούνται από δύο διαφορετικές πηγές ενέργειας. Συνεπώς το αεροπλάνο για να πετάξει δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσει και τα τέσσερα συστήματα, αλλά μόνο ένα.

Τι γίνεται αν χαλάσει ο αυτόματος πιλότος;
Οι πιλότοι έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα και επαναλαμβάνουν την εκπαίδευσή τους σε τακτά χρονικά διαστήματα για να οδηγούν το αεροπλάνο χειροκίνητα, χωρίς τη βοήθεια του αυτόματου πιλότου.

Γιατί κατά τη διάρκεια της απογείωσης τα ντουλάπια των αποσκευών χειρός τρίζουν τόσο έντονα;
Ολα τα ντουλάπια που βρίσκονται στο αεροσκάφος έχουν σχεδιαστεί κατάλληλα ούτως ώστε να αντέχουν την πίεση που αναπτύσσεται μέσα στην καμπίνα όταν αυτό βρίσκεται στον αέρα. Παρόλα αυτά η πίεση προκαλεί τους ελαφρύς τριγμούς που ακούγονται κατά την πτήση.

Η φοβία για τα αεροπλάνα δεν είναι έμφυτη, υποστηρίζει ένα Ινστιτούτο που ασχολείται με την Ψυχολογία των Αεροπορικών Ταξιδιών, στη Βοστώνη. Ο ταξιδιώτης μπορεί να βιώσει κρίση πανικού στη διάρκεια κάποιας αεροπορικής πτήσης και να φοβηθεί. Αν το συναίσθημα επαναληφθεί και στο επόμενο ταξίδι, τότε δυστυχώς πολλοί ταξιδιώτες αναπτύσσουν φοβία για τα αεροπορικά ταξίδια. Το παράξενο είναι ότι περισσότερο φοβούνται την ιδέα της επερχόμενης κρίσης παρά το ταξίδι αυτό καθαυτό. Οι ψυχολόγοι του Ινστιτούτου υποστηρίζουν πως υπάρχουν πρακτικοί και φυσικοί τρόποι για να καταπολεμήσετε τέτοιου είδους κρίσεις πανικού, οι οποίες προκαλούν αναστάτωση, νευρικότητα, εφίδρωση και δυσκολία στην αναπνοή.

ΜΗΝ ΠΑΝΙΚΟΒΑΛΛΕΣΤΕ
Αποφύγετε τους καφέδες πέντε ημέρες πριν από την πτήση σας. Επίσης τη σόδα, τα έτοιμα φαγητά και την καφεΐνη γενικότερα.

Φθάστε στο αεροδρόμιο αρκετά νωρίτερα, ούτως ώστε να μη χρειαστεί να βιαστείτε για τίποτε. Το "τρέξιμο" και το άγχος προκαλεί την άνοδο της αδρεναλίνης στο σώμα σας.

Ξεχάστε τα οινοπνευματώδη πριν από την πτήση και κατά τη διάρκειά της.

ΑΝ ΠΑΝΙΚΟΒΛΗΘΕΙΤΕ
Πιείτε φρέσκο χυμό πορτοκαλιού για να αναπληρώσετε το σάκχαρο στο αίμα το οποίο "ξοδεύεται" όταν κάποιος είναι στρεσαρισμένος.

Υποστηρίξτε την πλάτη σας με ένα μαξιλάρι, τεντώστε τα πόδια σας για να χαλαρώσει η περιοχή της κοιλιάς και αναπνέετε από το διάφραγμα της μύτης. Μην εισπνέετε πολύ έντονα, γιατί έτσι επιταχύνονται οι παλμοί της καρδιάς σας.

Αν αρχίσει η αναπνοή σας να γίνεται ταχύτερη, αρχίστε να αναπνέετε μέσα σε μια χάρτινη σακούλα ή εισπνεύσατε τις φουσκάλες που βγαίνουν από ένα μπουκάλι ζεστής σόδας. Το διοξείδιο του άνθρακα θα σας ηρεμήσει.

Κλείστε τα μάτια σας και φέρτε στο νου σας μιαν εικόνα που σας ηρεμεί, μιαν ήσυχη παραλία ή ένα δάσος.

Προσπαθήστε σιγά σιγά να χαλαρώσετε ("σφίξτε" και χαλαρώστε ορισμένα σημεία του σώματός σας). Αρχίστε από τις πατούσες των ποδιών σας και συνεχίστε ανεβαίνοντας προς τα πάνω (γάμπες, μηροί, γλουτοί, στομάχι, κοιλιά κλπ.).

"Φάρμακα" για όσους φοβούνται το αεροπλάνο
Υπάρχουν άνθρωποι που θα έκαναν ή θα έχαναν τα πάντα, αρκεί να μη χρειαζόταν να μπουν σε αεροπλάνο. Εκτός από αυτούς που φοβούνται τα αεροπλάνα, υπάρχουν και οι άλλοι, που ναι μεν ταξιδεύουν με το μέσον αυτό, αλλά η ψυχή τους το ξέρει πόσο υποφέρουν ως... την προσγείωση.
Αν καταλαβαίνετε απόλυτα σε τι καταστάσεις και συναισθήματα αναφερόμαστε, μην αισθάνεστε παράξενα και, προς Θεού, μη νομίσετε πως είστε οι μόνοι που νιώθουν έτσι ή κάπως έτσι.

Ψυχολόγοι υποστηρίζουν πως δεν είναι στη φύση του ανθρώπου να νιώθει άνετα όταν βρίσκεται στον αέρα το αντίθετο μάλιστα. Το παράδοξο, λοιπόν, δεν είναι ότι οι τρεις στους δέκα από εμάς φοβούνται τα αεροπλάνα, αλλά το ότι οι υπόλοιποι δεν τα φοβούνται.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν τεχνικές που θα σας βοηθήσουν, όχι να καταπιέσετε τον φόβο και το άγχος σας, αλλά να τα περιορίσετε και να τα καταπολεμήσετε.

Το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να περιορίσετε το άγχος σας προτού ακόμη επιβιβαστείτε στο αεροπλάνο. Ετοιμάστε τη βαλίτσα σας την προηγούμενη μέρα, κοιμηθείτε καλά το βράδυ και αφιχθείτε εγκαίρως στο αεροδρόμιο. Αν ταξιδεύετε με την οικογένειά σας φροντίστε να μοιράσετε τις δουλειές που πρέπει να κάνετε προτού και όταν φτάσετε στο αεροδρόμιο, δηλαδή ο ένας να αναλάβει τα εισιτήρια και τα διαβατήρια, ο άλλος τα παιδιά κλπ.

Οσο νωρίτερα περάσετε από τον έλεγχο των εισιτηρίων τόσο περισσότερες πιθανότητες έχετε να διαλέξετε εσείς τη θέση σας μέσα στο αεροσκάφος. Προτιμήστε τις μπροστινές θέσεις, όπου οι αναταράξεις γίνονται λιγότερο αντιληπτές.

Πολλοί αποφεύγουν λόγω άγχους το φαγητό πριν από την πτήση. Μεγάλο λάθος: το άδειο στομάχι χειροτερεύει την κατάσταση. "Τσιμπήστε" οπωσδήποτε κάτι ελαφρύ προτού επιβιβαστείτε και αποφύγετε το αλκοόλ. Δεν πρόκειται να σας ηρεμήσει, ενώ η περιορισμένη πίεση του αέρα στην καμπίνα του αεροσκάφους θα σας προκαλέσει πιθανότατα ναυτία.

Μόλις δέσετε τη ζώνη σας, αρχίστε να αναπνέετε βαθιά και αργά από το στομάχι. Επίσης, δοκιμάστε κάποιες μυοχαλαρωτικές ασκήσεις. Αρχίστε από τους μυς των ποδιών και καταλήξτε στο πρόσωπό σας. Σφίξτε κάθε ομάδα μυών για 10 δευτερόλεπτα και χαλαρώστε. Πετυχαίνει πάντα.

Αν με όλα αυτά δεν πειστήκατε, μπορείτε να συνεχίσετε να ταξιδεύετε πατώντας γερά στη γη αρκεί να έχετε πολύ χρόνο στη διάθεσή σας.

Επίσης
Νιώστε άνετα. Δέστε τη ζώνη σας και ηρεμήστε. Να θυμάστε ότι το προσωπικό αποτελείται από εκπαιδευμένα άτομα που θέλουν να κάνουν τη δουλειά τους τόσο καλά όσο θέλετε και εσείς. Οι περισσότεροι πιλότοι έχουν χιλιάδες ώρες πτήσεις και μπορούν επιδέξια να απογειώσουν, να προσγειώσουν και να πετάξουν το αεροπάνο καθώς και να αντιμετωπίσουν τις περισσότερες βλάβες χωρίς πρόβλημα.

Το 2001, παρά τις προσπάθειες του Μπιν Λάντεν, ήσαν η πιο ασφαλής αεροπορικά χρονιά. Συνέβησαν μόνο 19 αεροπορικά δυστυχήματα με νεκρούς.

Να σκέφτεστε θετικά. Μην κάνετε αρνητικές σκέψεις. Αντί να σκέφτεστε το αεροπλάνο να συντρίβετε, σκεφτείτε πόσο ωραία θα νοιώσετε όταν φτάσετε στον προορισμό σας και δείτε αγαπημένα σας πρόσωπα και μέρη.

Στρέψτε αλλού την προσοχή σας. Για να φύγει το μυαλό σας από την πτήση. Μπορείτε να γίνετε κοινωνικός με τον άνθρωπο που κάθεται δίπλα σας (μην το παρακάνετε όμως, δεν έχουν όλοι όρεξη για συζήτηση), να διαβάσετε ένα περιοδικό ή ένα βιβλίο, να ρίξετε πίσω τη θέση όταν το αεροπλάνο ξεκινήσει, και να πάρετε έναν ύπνο.

Απάντηση σε μερικά ακόμη ερωτήματα:

Το κινητό σας μπορεί να κάνει το αεροπλάνο να συντριβεί;
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟ
Γενικώς παραμένει ανεξακρίβωτο αν οι συχνότητες των κινητήρων μπορούν να παρεμβληθούν στις εναέριες επικοινωνίες, αλλά μέχρι να βγει κάποιο σίγουρο συμπέρασμα, είναι καλύτερο τα τηλέφωνα να κλείνονται από τη στιγμή που το αεροπλάνο είναι στον αέρα. Υπάρχει και ένα άλλο θέμα με τα κινητά: όταν ανοίγεις το τηλέφωνό σου στο έδαφος, θα ψάξει και θα κάνει επαφή με μία ή δύο τοπικές κεραίες με μια κοντινή ακτίνα. Όταν το ανοίξεις στον αέρα, θα κάνει επαφή με εκατοντάδες κεραίες σε ακτίνα εκατοντάδων μιλίων - αυτό κάνει τις κεραίες να υπερφορτώνονται και καταστρέφει τις συνδέσεις εδάφους.

Η πτήση σου είναι μόνο με την εταιρεία που αναγράφεται στο εισητήριό σου.
ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΝ ΜΕΡΕΙ
Αλλά αν η αεροπορική σου εταιρεία δεν μπορεί να σε πάει στον προορισμό σου στην ώρα της λόγω overbooking, μηχανικών προβλημάτων ή καιρικών συνθηκών, μπορείς να ζητήσεις να μεταθέσουν το εισητήριό σας σε άλλη αεροπορική εταιρεία που πηγαίνει στον ίδιο προορισμό. Αυτή η διαδικασία είναι ίσως ριψοκίνδυνη και πρέπει να πάρεις άδεια από την εταιρεία που έχεις κλείσει το εισητήριο που έχεις κλείσει το εισητήριο, αλλά το αποτέλεσμα είναι συνήθως τόσο απλό όσο το να πας σε ένα κοντινό gate.

Ένας πυροβολισμός στο τζάμι μπορεί να κάνει τους επιβάτες να αρχίσουν να εκτοξεύονται στην ατμόσφαιρα.
ΜΥΘΟΣ
Ένα Boing 747 μπορεί να χάσει πέντα παράθυρα και να εξακολουθήσει να διατηρεί την πίεση της καμπίνας. Ένας πυροβολισμός στο κόκπιτ ή στην καμπίνα μπορεί να προκαλέσει καταστροφή στα καύσιμα, στα υδραυλικά ή στις ηλεκτρικές γραμμές, αλλά όχι ανεπανόρθωτες βλάβες. Αλλά έχει συμβεί να σπάσει ένα τζάμι και κάποιος να εκτοξευτεί απ' το ανοιχτό παράθυρο. Αυτό που συμβαίνει σε περιπτώσεις ταχύτατης αποσυμπίεσης είναι ότι ο ατμοσφαιρικός αέρας εξισώνεται με τον αέρα της καμπίνας: ο πεπιεσμένος αέρας της καμπίνας ρουφιέται από το αεροπλάνο και μερικοί επιβάτες δεν θα προλάβουν να φορέσουν αρκετά γρήγορα τις μάσκες τους. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μερικές παρενέργειες, όπως σπασμένα τύμπανα, αλλά όχι θάνατο. Έτσι και αλλιώς, το αεροπλάνο θα πέσει ταχύτατα σε χαμηλότερο ύψος, ας πούμε περίπου 10.000 πόδια. Μετά απ αυτό μπορείς να αναπνεύσετε χωρίς συμπληρωματικό οξυγόνο. Οπότε, ακόμα και στη χειρότερη περίπτωση, η γρήγορη αποσυμπίεση δεν είναι απειλητική για τη ζωή ενός ανθρώπου με σχετικά υγιή καρδιά.