Κοτύχι – Στροφιλιά - Χλεμούτσι

Νομός
Αχαΐα και Ηλεία, δυο από τους ομορφότερους νομούς της χώρας, με ιδιαίτερες φυσικές ομορφιές, ορεινούς όγκους και πεδινά, εκτεταμένες παραλίες και βιότοπους που συναρπάζουν. Η υποδομή και των δυο είναι σε πολύ καλό επίπεδο και ιδιαίτερα της Ηλείας που τα τελευταία χρόνια έχει αναβαθμιστεί ιδιαίτερα.

Διοικητικά στοιχεία - Διαμερίσματα Δήμου
Η λιμνοθάλασσα Κοτύχι και το Δάσος της Στροφιλιάς υπάγονται στο Δήμο Δήμος Λαρισσού με έδρα τη Λάππα. Το Χλεμούτσι υπάγεται στο Δήμο Κάστρου.

Γεύσεις
Από την περιοχή του Κάστρου θα πρέπει να δοκιμάστε καρπούζι και πεπόνι, φημισμένα για τη νοστιμιά τους. Σε όλα τα παράλια θα πρέπει να δοκιμάστε ψάρια και θαλασσινά ενώ στην ενδοχώρα, ψητό αρνί, γλώσσα μοσχαρίσια στο φούρνο, κουνέλι ή λαγό στιφάδο, κόκορα κρασάτο, χοιρινό ρολό γεμιστό.

Απόσταση
Η Καλογριά και το Δάσος της Στροφυλιάς απέχουν 45 χλμ. από την Πάτρα.
Απόσταση από Αθήνα, 357 χλμ.
Απόσταση από Θεσσαλονίκη 488 χλμ.
Το Κάστρο απέχει 45 χλμ. από τον Πύργο.
Ο Πύργος απέχει την Αθήνα, 314 χλμ.
Ο Πύργος απέχει από τη Θεσσαλονίκη, 584 χλμ.

Η περιοχή
Υδροβιότοποι και Δάσος Στροφιλιάς
Στο Β.Δ. άκρο της Πελοποννήσου, από τον Πατραϊκό Κόλπο ως λίγο πριν την Κυλλήνη, εκτείνεται η περιοχή του Δάσους Στροφιλιάς και της λιμνοθάλασσας Κοτύχι. Μια θαυμαστή λωρίδα γης, που το μήκος της είναι 15 περίπου χιλιόμετρα και το πλάτος της κυμαίνεται από 0,5 ως 3,5 χιλιόμετρα.
Στην περιοχή, που έχει χαρακτηριστεί από πολλούς επισκέπτες σαν «φυσικός παράδεισος», έχει διαμορφωθεί με το πέρασμα του χρόνου, ένα παράκτιο μωσαϊκό βιοτόπων λόγω της γειτνίασής της με τη θάλασσα και της ύπαρξης εκτεταμένης αμμώδους ακτής.
Πάνω από 5.000 στρέμματα αμμώδεις παραλίες και αμμοθίνες στο Ιόνιο Πέλαγος ακολουθούνται από διαφόρους τύπους υγρότοπων (αλμυρού και γλυκού νερού), θαμνώδεις εκτάσεις και δάση, όπου επικρατούν εκπληκτικής αισθητικής αξίας σχηματισμοί Κουκουναριάς, Χαλεπιού Πεύκης και Ήμερης Βελανιδιάς. Το βόρειο τμήμα της περιοχής περιβάλλεται από ασβεστολιθικούς λόφους (τα Μαύρα Βουνά), στους οποίους βρίσκουν καταφύγιο πολλά από τα αρπακτικά πουλιά της περιοχής.
Η περιοχή, αν και παραθαλάσσια και πεδινή στη μεγαλύτερη της έκταση, αποτελεί μια από τις λίγες φυσικές εκτάσεις που παραμένουν σχετικά αναλλοίωτες από τον άνθρωπο, τόσο στη χώρα μας όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι βιότοποι της, προσφέρουν σε πάρα πολλά είδη φυτών και ζώων (μεταξύ των οποίων και πολλά σπάνια), τις κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης, ενώ στον άνθρωπο, ευκαιρίες για δραστηριότητες επιστημονικές, εκπαιδευτικές, ψυχαγωγικές και παραγωγικές. Λόγω της διεθνούς της σημασίας, για την διαβίωση και επιβίωση σπάνιων υδροβίων πουλιών, η περιοχή έχει συμπεριληφθεί στην Σύμβαση Ραμσάρ (Σύμβαση για τους Υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας ως Ενδιαιτημάτων για Υδρόβια Πουλιά) και συγκαταλέγεται στις Περιοχές Ειδικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ευρώπης (Ε.Ε.).
Στην περιοχή θα δείτε και τη λίμνη Προκοπού
Το εκκλησάκι η Παράγκα των Ψαράδων στη λίμνη Προκοπού
Το τείχος των Δυμαίων, σημαντικό μνημείο της περιοχής κοντά στο χωριό Άραξος.
Χελμούτσι
Αντίστοιχης, αλλά ιστορικής σημασίας είναι το κάστρο στο Χελμούτσι, σημερινό κάστρο, που σχετίζεται με τη Φράγκικη κατάκτηση της Ελλάδας μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1204. Ένα από τα ωραιότερα σωζόμενα κάστρα εκείνης της περιόδου που ευτυχώς έχει δεχθεί τις σωστικές παρεμβάσεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Το κάστρο είναι επισκέψιμο με ελεύθερη είσοδο. Την ευθύνη του μνημείου έχει η 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, 26230-95033, www.culture.gr/2/21/212/21206a/g212fa01.html

Θρύλοι
Αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος του τόπου, ο άνθρωπος τον επηρέασε και επηρεάστηκε απ’ αυτόν σε όλους τους τομείς του βίου του. Μύθοι, θρύλοι, παραδόσεις, αλλά και τέχνες, έχουν να κάνουν με τις ιδιομορφίες του φυσικού περιβάλλοντος. Χαρακτηριστικός ο θρύλος για τη λάμια, το ξωτικό του ομώνυμου έλους στην περιοχή του Δάσους Στροφιλιάς. Λένε , λοιπόν, πως οι δυνατές κραυγές που αντηχούσαν τα δειλινά στους καλαμιώνες ήταν οι φωνές του Βούταυρου, ενός υδρόβιου πουλιού που φώλιαζε σε σημαντικούς πληθυσμούς στην περιοχή.

Λιμνοθάλασσα Κοτύχι
(38o 00' Β, 21o 18' Α - 3.700 εκτάρια)
Τμήμα της είναι οριοθετημένος υγρότοπος Ramsar, Περιοχή Ειδικής Προστασίας και Ειδικά Προστατευόμενη Μεσογειακή Περιοχή. Υπάρχει επίσης μερική απαγόρευση του κυνηγιού και περιορισμένος έλεγχος της δόμησης, βόσκησης και υλοτομίας. Μια μικρή, υφάλμυρη λιμνοθάλασσα, που χωρίζεται με θίνες από τη θάλασσα, τροφοδοτείται από πολλά μικρά ρυάκια και περικλείεται από τμήματα αλιπέδων και γεωργικής γης. Οι κύριες ανθρώπινες δραστηριότητες είναι η ιχθυοκαλλιέργεια, η γεωργία και ο τουρισμός (παραλιακά ξενοδοχεία και κατασκηνώσεις). Οι αρνητικές αλλαγές στον οικολογικό χαρακτήρα της περιοχής απορρέουν από τον ευτροφισμό, τη συσσώρευση ιλύος στο εσωτερικό της λιμνοθάλασσας, την ανάπτυξη εντατικών καλλιεργειών, τον αυξανόμενο τουρισμό, τη χάραξη δρόμων και την ανεξέλεγκτη βόσκηση. Υπάρχει μικρή ποικιλία αναπαραγόμενων πουλιών (λόγω των προαναφερθέντων αρνητικών παραγόντων) στα οποία περιλαμβάνονται ο Καλαμοκανάς Himantopus himantopus, η Πετροτριλίδα Burhinus Oedicnemus, το Νεροχελίδονο Glareola pratincola, το Νανογλάρονο Sterna albifrons και η Γαλιάντρα Melanocorypha calandra. Κατά τη μετανάστευση εμφανίζεται επίσης μια ποικιλία ερωδιών, παρυδάτιων και γλαρονιών. Επιπλέον εμφανίζονται σημαντικοί πληθυσμοί υδρόβιων πουλιών που ξεχειμωνιάζουν (παρ' όλο που οι αριθμοί επηρεάζονται από το κυνήγι) όπως η Χουλιαρόπαπια Anas clypeata (1.200). Άλλα είδη που εμφανίζονται κατά τη μετανάστευση είναι ο Αργυροπελεκάνος Pelecanus crispus (30), ο Καλαμόκιρκος Circus aeruginosus και ο Βαλτόκιρκος Circus cyaneus.

Δάσος Στροφιλιάς
Βρίσκεται στην παραλιακή περιοχή της βορειοδυτικής Πελοποννήσου σε απόσταση 3χμ. από τις κοινότητες Μετοχίου και Μανωλάδος με συνολική έκταση 19.000 στρέμματα περίπου. Ο παράκτιος βιότοπος χαρακτηρίζεται από την παρουσία αμμοθινών, ενώ το δάσος κυριαρχείται από πεύκα (Pinus halepensis), κουκουναριές (Pinus pinea) και ήμερη βελανιδιά (Quercus ithaburensis). Στις μη δασικές εκτάσεις κυριαρχούν τα χαρακτηριστικά είδη των βοσκοτόπων. Οι υγρότοποι γύρω από το δάσος ελκύουν μεγάλο αριθμό πουλιών, με αναπαραγόμενα είδη τον μικροτσικνιά (Ixobrychus minutus), τον καλαμοκανά (Himantopus himantopus), το ποταμογλάρονο (Sterna hirundo), τον μπούφο (Bubo bubo) και την αλκυόνη (Alcedo atthis). Η περιοχή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους διερχόμενους ερωδιούς, τη χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus) και τα γλαρόνια. Το χειμώνα εμφανίζονται ο καλαμόκιρκος (Circus aeroginosus) και ο βαλτόκιρκος (Circus cyaneus). Στην ευρύτερη περιοχή του δάσους συμπεριλαμβάνονται ο όγκος των Μαύρων Βουνών, οι υγρότοποι Πρόκοπους Λαμίας, Καλογριά-Παπά, καθώς και οι ιαματικές πηγές Αράξου. Ολόκληρη η περιοχή έχει ενταχθεί και προστατεύεται από τη σύμβαση Ramsar.

Υγεία
Λουτρά του Ε.Ο.Τ. – GRECOTEL στο Κάστρο, 96404
Γενικό Περιφερειακό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών, 2610-99911
Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Πάτρας, 2610-222813 και 2610-223812
Γενικό Νοσοκομείο Πύργου, 26210-22222
Αγροτικό Ιατρείο στο Λάπα, 26930-31327
Αγροτικό Ιατρείο, στη Μανολάδα, 26230-71852
Κέντρο Υγείας, στη Βάρδα, 26230-72222

Οδική σύνδεση
ΚΤΕΛ Πύργου, 26210-22592
ΚΤΕΛ Αθηνών (Πάτρα), 210-5134110
ΚΤΕΛ Πάτρας, 2610-273936
ΚΤΕΛ Αθηνών (Πάτρα), Κηφισού 100, 210-5136185

Σιδηροδρομική σύνδεση
ΟΣΕ Αθηνών, 210-5131601 και 210-5297777
ΟΣΕ Πύργου, 26210-22576
ΟΣΕ Ολυμπίας.26210-28483
ΟΣΕ Αμαλιάδας.26210-22677
ΟΣΕ Πάτρας, 2610-639108 και 2610-639109
ΟΣΕ Διακοφτού, 26910-43206

Λιμενική εξυπηρέτηση
Αν έχετε σκάφος και ανάλογα του προορισμού σας, θα δέσετε στα λιμάνια της Πάτρας, του Αιγίου ή της Κυλλήνης. Λιμεναρχείο Πάτρας 2610-341002, Λιμεναρχείο Αιγίου 2610-28888, Λιμεναρχείο Κυλλήνης 26230-92211

Χρήσιμα Τηλέφωνα
Δήμος Πατρέων, 2610-966200 έως και 2 και 2610-277401, 2610-274310
Αστυνομία, 2610-420716
Τουριστική Αστυνομία, 2610-652512
ΕΟΤ, 2610-653358
Ταξί Πάτρα, 2610-3344600
Ράδιοταξί Πάτρα, 2610-425201
Δήμος Λαρισσού, 26930-31868
Δήμος Βουπρασίας, 26230-71455
Γραφείο Πληροφοριών Δήμου Κάστρου, 95472
ΟΤΕ στο Μετόχι, 26930-31273
Ταξι στο Λάπα, 26930-31197
Αστυνομία στη Βάρδα, 26230-73333
Ταξί στη Βάρδα, 26230-71351

Φαγητό
Εστιατόρια, ταβέρνες, ψησταριές, καφετέριες και μπαρ υπάρχουν σε όλα τα χωριά των περιοχών και φυσικά στις πόλεις όπως η Πάτρα, Πύργος κ.ά. Σε όλα τα παράλια οι ψαροταβέρνες σερβίρουν φρέσκο ψάρι και θαλασσινά. Πάντως καλό φαγητό δοκιμάστε στο μαγειρείο Αίγλη στην Εθνική Πύργου-Πατρών λίγο πριν από τον Πύργο και μεζέδες στο Εν λευκώ στην παραλία του Επιταλίου. Ψάρι στο Μπισκίν του Μπισκινόκαμπου, 1 χλμ. μετά τη Ζαχάρω, στο δρόμο προς Καλαμάτα. Γουρουνόπουλο αλλά και χέλι στη σούβλα στην Ειρήνη, στην Εθνική Πύργου-Καλαμάτας στο ύψος του Καλλίκωμου και κοτόπουλο με πολλές συνταγές στα Κοτόπουλα, στα Λινάρια στο δρόμο Ολυμπίας-Τρίπολης.

Διαμονή Ξενοδοχεία
Καλόγρια Μπιτς (περιοχή Μανολάδα-Μετόχι), 180 κλίνες σε δωμάτια και μπανγκαλόους, κλιματισμός, τηλεόραση, εστιατόριο, πισίνα, υποδομή για άτομα με ειδικές ανάγκες. 26930-
Χριστίνα Μπιτς, (περιοχή Μανολάδα-Μετόχι), 80 κλίνες, κλιματισμός, τηλεόραση, εστιατόριο, πισίνα, υποδομή για άτομα με ειδικές ανάγκες, δεκτά κατοικίδια. 26930-31469
Ρόγιαλ Κλάμπ (στη θέση Μπρίνια), 40 κλίνες, κλιματισμός, τηλεόραση, εστιατόριο, υποδομή για άτομα με ειδικές ανάγκες, δεκτά κατοικίδια, 26230-73017.
Εάν θέλετε να διαθέσετε περισσότερα χρήματα για τη διαμονή σας, επιλέξτε το πολυτελές resort Aldemar Olympian Village πάνω στην παραλία της Σκαφιδιάς (26210-82000) κοντά στο Κάστρο.

Διαμονή σε Κάμπινγκ
Τα κάμπινγκ Apollo Village, Γιαννιτσοχώρι, 26250-61200, Tholo Beach, Θολό, Ζαχάρω, 26250-61345, και Paradise, Παραλία Παλούκι, Αμαλιάδα, 26220-22721, έχουν όλα φυσική σκιά, τις απαραίτητες παροχές και βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από την παραλία. Επίσης στο Κάστρο το Furnia Beach, 26230-95095, www.camping.gr/fournia-beach/ind-gr.htm

Αθλητισμός
Γύρω από το Κάστρο (Χλεμούτσι) μπορείτε να κάνετε θαλάσσια σπορ στις παραλίες της Καλαμιάς και της Κυλλήνης. Βαρκάδα στο γύρω των ακτών, στις απόμερες παραλίες και το νησάκι Καυκαλίδας. Πεζοπορία με γύρος των ακτών (Κυλλήνη ως Λουτρά - Αρκούδι), 5 ώρες περ., Κυλλήνη - Κεφαλόπετρα, 45 λεπτά περ., Νεοχώρι - Χαμολιό - Κάστρο - Ανάληψη, 2.30 ώρες περ., Κάτω Παναγιά - Βλαχέραινα - Ανάληψη, 2 ώρες περ. Ψάρεμα με Καθετή, συρτή, ψαροντούφεκο, δίχτυα (Βράχος, Φουρνιά, Ανάληψη, Κεφαλόπετρα, Καυκαλίδα, Καλαφάτες)

Παραλίες
Στην παραλία Καλόγρια και τα περίχωρα.
Σε όλες τις ακτές γύρω από το Κάστρο (Χλεμούτσι): Λουτρά, Καλαμιά, Βατούχια, Φουρνιά, Ανάληψη, Κεφαλόπετρα, Καυκαλίδα, Γλαρέντζα, Κυλλήνη, Μιμόζα.

Τράπεζες
Πάτρα: Αγροτική, Alpha Bank, Αττικής, Γενικής, Eurobank, Εθνικής, Εμπορικής, Nova, Πειραιώς, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.
Πύργος: Αγροτική, Alpha Bank, Αττικής, Γενικής, Eurobank, Εθνικής, Εμπορικής, Πειραιώς, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Έθιμα - Εκδηλώσεις
Αποκριάτικες εκδηλώσεις με αιχμή το Καστρινό Καρναβάλι (Κάστρο).
Καθαρά Δευτέρα, Κούλουμα (Κάστρο).
Ιούλιος, Φεστιβάλ Αρχ. Ήλιδας, καλλιτεχνικά συγκροτήματα στο Χλεμούτσι (Ιούλιος- Αύγουστος) (Κάστρο).
Αύγουστος, Νύχτες με Πανσέληνο στο Χλεμούτσι (Κάστρο).
7 και 8 Σεπτεμβρίου, Πανηλειακή θρησκευτική Πανήγυρις και παραδοσιακό γλέντι (γουρουνοπούλα - νταούλια ) στην Ιερά Μονή Βλαχερνών (Κ.Παναγιά).
Τη Δευτέρα του Πάσχα, Πανηγύρι στο Μετόχι και την Κυριακή του Θωμά (Λάπα).
23 Αυγούστου (στη Μανολάδα), Πανηγύρι της Παναγίας (Μανολάδα).

Internet
Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας www.kepemep-cree.org/links/Greek_Regions/dytiki_ellada_el.html
Δήμου Κάστρου, www.kastro-kyllini.gr/gr/dimdiamerismata.htm
Δήμος Βουσπασίας, homepages.pathfinder.gr/vouprasios/index.htm
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας, 212.205.48.66/gspa
Φεστιβάλ Αρχαίας Ήλιδας, (για το 2003, ανανέωση κάθε έτος με σχετικό Link), www.amaliadacity.com/news/ElisfestivalGR2003.htm
Γενικά στοιχεία για την Ηλεία και άλλες περιοχές, hellas.teipir.gr/prefectures/greek/Hleias/Genika.htm

Αυτό το κείμενό μου δημοσιεύτηκε στο ταξιδιωτικό έντυπο ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ - Εφημερίδα Ημερησία, τ. 10 2004-2005