Το σύνδρομο της οικονομικής θέσης

Το αεροπλάνο είναι το πλέον ασφαλές, άνετο και σχετικά ανέξοδο μεταφορικό μέσο Παρά τις κατά καιρούς αεροπορικές τραγωδίες, που στοίχισαν πολλές ανθρώπινες ζωές, ο αριθμός των ανθρώπων που ταξιδεύουν με αεροπλάνο αυξάνεται κάθε χρόνο. Κατά τον δρα Αλαν Ροσκόε, προϊστάμενο της ιατρικής ομάδας του αεροδρομίου του Λούτον στην Αγγλία, το 1995 ταξίδεψαν 1,4 δισεκατομμύριο επιβάτες σε όλο τον κόσμο, αριθμός που το 2015 πιστεύεται ότι θα τριπλασιασθεί.

Τα σύγχρονα επιβατικά αεροσκάφη πετούν συνήθως σε ύψος 35.000 ως 39.000 ποδών, οι δε επιβάτες μέσα στην καμπίνα αισθάνονται όπως αν αιωρούνταν ακάλυπτοι σε ύψος 5.400-7.000 ποδών. Η απότομη πτώση της ατμοσφαιρικής πίεσης μετά την απογείωση μπορεί να προκαλέσει πόνο στα αφτιά και στη μύτη. Το καλύτερο είναι να αναπνέουμε αργά, βαθιά και ομαλά. Ο αέρας όμως που κυκλοφορεί στην καμπίνα κατά τη διάρκεια της πτήσης είναι ποιοτικά πολύ καλύτερος από αυτόν που κυκλοφορεί σε ένα μεγάλο δημόσιο κτίριο.

Ταξιδεύοντας με το αεροπλάνο πρέπει να έχουμε κατά νου ότι ορισμένες κατηγορίες ταξιδιωτών με ιατρικό ιστορικό βεβαρημένο μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα ή δεν θα πρέπει να ταξιδέψουν με αεροπλάνο. Τέτοιες κατηγορίες μπορεί να είναι: οι ασθενείς που χρειάζονται οξυγόνο σε συνεχή βάση στο έδαφος ή που έχουν προβλήματα αναπνοής όταν βρίσκονται στο κρεβάτι. Αυτοί που μπορούν να περπατήσουν 50 μ. ή να ανεβούν 10 σκαλιά χωρίς να παρουσιάσουν σοβαρή δύσπνοια μπορούν να ταξιδέψουν χωρίς να χρειάζονται παραπάνω προκανονισμένη ποσότητα οξυγόνου. Η υποξία ίσως δημιουργήσει προβλήματα σε ασθενείς με ισχαιμία του μυοκαρδίου ή καρδιακή ανεπάρκεια, ειδικά αν συνδυάζεται με αναπνευστικές ασθένειες. Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να πετάξουν 10 ημέρες μετά από μερική νέκρωση του μυοκαρδίου και αν η νέκρωση ήταν περίπλοκη μετά από έξι - οκτώ εβδομάδες. Μετά από μια εγχείρηση καρδιάς πρέπει να περάσουν τουλάχιστον τέσσερις βδομάδες πριν από οποιαδήποτε πτήση και μόνο 48 ώρες μετά από μια αγγειοπλαστική επέμβαση χωρίς επιπλοκές.

Ασθενείς που αναρρώνουν από εγκεφαλικό επεισόδιο πρέπει να περιμένουν τουλάχιστον τρεις εβδομάδες πριν από την πτήση. Τα περισσότερα προβλήματα για τους διαβητικούς εμφανίζονται ως αποτέλεσμα διαφορετικής ώρας ή καθυστερήσεων κατά το αεροπορικό τους ταξίδι. Οι γυναίκες με εγκυμοσύνη χωρίς επιπλοκές μπορούν να ταξιδέψουν ως την 36η εβδομάδα σε μικρές πτήσεις και ως την 34η εβδομάδα σε μεγάλες πτήσεις. Μια περίπλοκη εγκυμοσύνη χρειάζεται ιδιαίτερη παρακολούθηση και γενικά μια έγκυος δεν θα πρέπει να ταξιδέψει μετά την 30ή εβδομάδα κύησης. Τα υγιή νεογέννητα μπορούν να πετάξουν 48 ώρες μετά τη γέννησή τους, αλλά θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη οποιαδήποτε υποψία για μειωμένη πνευμονική λειτουργία. Αυτό θα το καθορίσει ο θεράπων ιατρός (όπως άλλωστε σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις) ο οποίος είναι ο μόνος αρμόδιος να χορηγήσει την άδεια για ένα αεροπορικό ταξίδι.

Η παραμονή στο κάθισμα της οικονομικής θέσης για πολλές ώρες (10-12 ώρες), χωρίς τη δυνατότητα για συχνές βόλτες, μπορεί να δημιουργήσει ένα σοβαρό πρόβλημα. Η περιορισμένη κυκλοφορία του αίματος προκαλεί συγκέντρωση αίματος στα πόδια, με μικρό αλλά σημαντικό κίνδυνο για μια μορφή θρόμβωσης και πνευμονικού εμβολισμού. Αυτή η επιπλοκή ονομάζεται "σύνδρομο της οικονομικής θέσης". Προληπτικά θα πρέπει ο ταξιδιώτης να κάνει ισομετρικές ασκήσεις ποδιών (πέλματα και κνήμες), καθώς επίσης να επιδιώξει αυξημένη κατανάλωση υγρών (νερό και όχι οινοπνευματωδών, που αυξάνουν την ήδη υπάρχουσα αφυδάτωση με την πτήση), καθώς και προληπτική λήψη μικρής ποσότητας ασπιρίνης.

Η αίσθηση ότι μπορούμε να βρεθούμε μέσα σε λίγες ώρες σε κάθε γωνιά της γης είναι αρκετή για να μας κάνει να ξεχάσουμε τα δυσάρεστα μιας πτήσης. Οταν "γνωρίζουμε" όμως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα ενοχλητικά συμπτώματα μιας πολύωρης πτήσης με ψυχραιμία.

Γενικά

Προτού αποφασίσουμε ένα αεροπορικό ταξίδι πρέπει να γνωρίζουμε ότι ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων με βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα κατά την πτήση.

Σε αυτές τις κατηγορίες ανήκουν οι ασθενείς που χρειάζονται οξυγόνο σε συνεχή βάση και αυτοί που έχουν προβλήματα αναπνοής όταν βρίσκονται στο κρεβάτι, ασθενείς με ισχαιμία ή καρδιακή ανεπάρκεια. Ασθενείς που αναρρώνουν από εγκεφαλικό επεισόδιο πρέπει να παραμένουν τουλάχιστον τρεις εβδομάδες προτού ταξιδέψουν. Οι γυναίκες με φυσιολογική εγκυμοσύνη μπορούν να ταξιδέψουν ως την 36η εβδομάδα σε μικρής διάρκειας πτήσεις και ως την 34η σε μεγάλης διάρκειας. Μια περίπλοκη εγκυμοσύνη χρειάζεται ιδιαίτερη παρακολούθηση και καλό είναι μια έγκυος να μην ταξιδεύει μετά την 30η εβδομάδα κύησης.

Η παραμονή στο κάθισμα της οικονομικής θέσης για 10-12 ώρες χωρίς πολλές δυνατότητες μετακίνησης μπορεί να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα. Η περιορισμένη κυκλοφορία του αίματος προκαλεί συγκέντρωση αίματος στα πόδια με μικρό αλλά σοβαρό κίνδυνο μιας μορφής θρόμβωσης και πνευμονικού εμβολισμού. Αυτή η επιπλοκή ονομάστηκε "σύνδρομο της οικονομικής θέσης".

Τι πρέπει να κάνουμε;

Ισομετρικές ασκήσεις ποδιών και συχνό περπάτημα στον διάδρομο του αεροπλάνου.
Αυξημένη κατανάλωση υγρών όχι όμως αλκοόλ.
Προληπτική λήψη μικρής ποσότητας ασπιρίνης, αν αυτό επιτρέπεται από τον γιατρό σας.
Άνετα ρούχα και παπούτσια.
Όσοι έχουν προβλήματα θρόμβων ή έχουν πρόσφατα εγχειριστεί θα πρέπει οπωσδήποτε προτού ταξιδέψουν να μιλήσουν με τον ιατρό τους.
Μασάς στους αστραγάλους, πέλματα και γόνατα.
Τακτική αλλαγή της θέσης του σώματος.
Αποφυγή καπνίσματος (αν και πλέον ελάχιστες πτήσεις επιτρέπουν το κάπνισμα) και καφεϊνης κατά την πτήση.